تبادل اندیشه را فراموش کنید

در این مقاله از تبادل اندیشه به عنوان معادل فارسی اصطلاح Brainstorming استفاده شده است.

آنچه که فکر می‌کنید در زمینه پرورش خلاقیت می‌دانید کاملا اشتباه است. در اینجا نگاهی‌ داریم به آنچه که واقعا کارساز می‏باشد.
تبادل اندیشه به صورت گروهی در سال ۱۹۵۳ با انتشار کتابی تجاری به نام «تصورات کاربردی» (Applied Imagination)، شهرت یافت. اما اینگونه ثابت شده است که پس از سال ۱۹۵۸ به کار گرفته نشد، زمانیکه محققین ییل (Yale) به این نتیجه رسیدند که این تکنیک در حقیقت بازده خلاقیت گروه و تیم را کاهش می دهد چون همان تعداد افراد، به تنهایی‌ ایده‌های بهتر و بیشتری را نسبت به زمانی که در گروه هستند، ارائه می­دادند. در حقیقت، مایکل مامفرد (Michael Mumford)، پروفسور دانشگاه اکلاهما (University of Oklahoma) براین عقیده است که تکنیک‌های معمول که به قصد برانگیختن خلاقیت به کار برده می‌‌شوند، کارساز نبوده و حتی مشکل ساز می‌‌باشند و اثر منفی‌ دارند.
مامفرد در مورد تجاری‌ترین روش‌های پرورش خلاقیت که در دسترس هستند، چنین بیان می‌کند: “آشغال است.” چه برای بزرگسالان و چه برای کودکان. بدترین این برنامه‏ها، مستقیماٌ بر روی تمرینات تخیل، بیان احساسات و تصورات تمرکز می‏کنند. این برنامه‌ها میان تصورات و افکار ساده و آرام نفوذ می­کنند، در حالیکه تنها کاری که شما باید انجام دهید این است که به خلاقیت درونی‌ و طبیعت خود اجازه دهید، از لاکش بیرون بیاید. با این حال تکنیک‌هایی‌ وجود دارد که به ترقی‌ و پیشرفت مراحل خلاقیت کمک می‌کنند.

به کسی‌ نگویید، خلاق باش
چنین تذکری فقط باعث می‏شود افراد دچار فلج فکری شوند. هر چند، با توجه به گفته‏های مارک رونکو (Mark Runco) از دانشگاه جورجیا (University of Georgia)، یک نظریه وجود دارد که مؤثر واقع شده است: ” کاری را انجام دهید که فقط شما می‏توانید به آن نتیجه برسید و هیچ کس و هیچ کدام از دوستان و فامیل تا به حال به آن فکر نکرده باشند.” زمانی که رونکو این نظریه را مورد آزمایش قرار داد، به این نتیجه رسید که تعداد پاسخ‏های خلاق دو برابر شده است.

در حرکت باشید
تقریباٌ هر بعد از ادراک و آگاهی‌ ما با هر سی‌ دقیقه ورزش‌های هوازی، بهبود می‌یابد و خلاقیت نیز از این قضیه مستثنی نیست. نوع ورزش اهمیتی ندارد و انرژی به دست آمده حداقل تا دو ساعت بعد باقی‌ می‌‌ماند. با اینحال، یک نکته قابل توجه وجود دارد که، این قضیه برای کسانی‌ صادق است که از نظر فیزیکی‌ ورزیده و از نظر جسمانی مناسب هستند. برای کسانی که به ندرت ورزش می‏کنند، خستگی‌ پس از فعالیت هوازی این فواید کوتاه مدت را خنثی می‌کند.

استراحت کنید / زنگ تفریح
کسانی که موضوعات چند جانبه را مورد مطالعه و بررسی‌ قرار می­دهند به این نتیجه رسیده­اند که نمی‌توان به صورت همزمان بر روی دو پروژه کار کرد، اما این قضیه پویا، زمانی که شما بیش از یک پروژه خلاقیت برای انجام دادن دارید، متفاوت است. در این موقعیت، اکثر پروژه‌ها در زمان مقرر تکمیل می‏شوند به شرطی که وقتی‌ راه حلی بلافاصله به ذهنتان خطور نکرد، به خودتان اجازه دهید که از یک پروژه به پروژه دیگری بروید. این قضیه اثبات مطالعاتی است که نشان می‏دهد، پروفسورهایی که مقالات و یادداشت­های خود را کنار می‏گذارند تا در زمان لازم بارور شوند، مقالات بیشتری منتشر می‏کنند. همینطور ریاضی‏دانان بزرگ، روی بیشتر از یک مسئله کار می‏کنند.

زمان تماشای تلوزیون را کاهش دهید
به عقیده پروفسور الیزابت وندواتر (Professor Elizabeth Vandewater)، پروفسور دانشگاه تگزاس (University of Texas)، در مدت زمانی که یک کودک، به طور متناوب و منظم تلویزیون تماشا می‌کند، سرتاسر زمان فعالیت‌های خلاق او – از بازی‌های خیالی گرفته تا پروژه‌های هنری- به ازای هر یک ساعت حدود ۱۱ درصد کاهش پیدا می‌کند. کودکانی که روزانه سه ساعت در مقابل تلویزیون زمان خود را می‏گذرانند، این مقدار به یک سوم، در زمان خلاق – زمان کمتر برای پرورش حس خلاقیت شخصی‌- با توجه به سودمندی زمان بازی، کاهش پیدا می‌کند.

فرهنگ‌های دیگر را تجربه کنید
۵ تجربه آدام گلینسکی (Adam Galinsky) از نورث وسترن (Northwestern) نشان داد که کسانی‌ که در خارج از کشورشان زندگی‌ کرده‌اند، در زمینه کارهای خلاقیتی بهتر از سایرین هستند. همچنین خلاقیت در اولین و دومین نسل مهاجران و دو زبانه‌ها از حد میانگین بالاتر است. بر طبق این نظریه، تجربیات چند ‌فرهنگی (cross-cultural) مردم را قابل انعطاف و نرم بار می‌‌آورد و آنها را مجبور می‌کند که با محیط وفق پیدا کنند. مطالعه و بررسی‌ یک فرهنگ دیگر به تنهایی‌ می‏تواند کمک کند. در آزمایشگاه گلینسکی، افراد پس از تماشای یک فیلم در مورد چین خلاقیت بیشتری داشتند و یک قسمت ۴۵ دقیقه‏ای‌ نمرات خلاقیت را تا یک هفته افزایش داد.

علاقه و اشتیاق را دنبال کنید
رنا سوبتنیک (Rena Subotnik)، پژوهشگر انجمن روانشناسی‌ آمریکا (American Psychological Association)، پیشرفت بچه‌ها به سوی‌ مسیر‌های شغلی‌ خلاق در آینده را مورد مطالعه قرار داده است. کودکان زمانی که می‏توانند احساسات تند و شدیدشان را بسط و گسترش دهند و آنها را با تمام وجود دنبال کنند، نتایج بهتری را در کارهایشان نشان می‏دهند. همچنین او یادآوری کرده است که: ” کودکانی که شناخت عمیق‏تری نسبت به زمینه‌ای دارند، منظم‏تر بوده و بهتر می‏توانند از عهده کارهای مقدماتی برآیند”. در مقابل، کودکانی که با فعالیت‌های مختلف برخورد سطحی داشته اند، در زمان رویارویی با مشکلات تمرکز یکسانی ندارند.

جعبه پیشنهادات را چال کنید!!
توصیه ایساک گتز (Isaac Getz)، پروفسور ای.اس.سی.پی، آموزشگاه تجارت اروپایی‌ در پاریس (Professor at ESCP Europe Business School) این چنین است که اگر می‌خواهید خلاقیت را در سازمانی افزایش دهید، یکی‌ از اقدامات اولیه این است که جعبه پیشنهادات را از بین ببرید. قراردادهای فرمالیته مرسوم در زمینه پیشنهادات، خواه یک جعبه بر روی دیوار باشد، خواه یک فرم ایمیل زده شده و یا یک وب سایت داخلی‌، در حقیقت همگی‌ نوآوری را خفه و خاموش می‏کنند؛ به این دلیل که کارمندان احساس می‏کنند ایده‌هایشان به داخل شکاف سیاهی از تأسیسات اداری می‌‌رود. در عوض، این کارمندان نیاز دارند که بتوانند ایده‌ها و طرز فکرشان را مورد آزمایش قرار دهند. یکی‌ از دلایل موفقیت بالای کارخانه ساخت و تولید تویوتا در جرج تاون (Georgetown) این است که، بیشتر از ۹۹ درصد از ایده‌های کارمندانش را اجرا می‌کند.

ترجمه : ندا خلفی – کارشناسی ارشد طراحی صنعتی

منبع