گزارش همایش نیمروزه بررسی چالش ها و راهکارهای توسعه آموزش رشته طراحی صنعتی در ایران

گزارشگر و عکاس: روشنک حقیقی
همایش نیم روزه بررسی چالش ها و راهکارهای توسعه آموزش رشته طراحی صنعتی در ایران به مناسبت هفته پژوهش در روز دوشنبه ۲۳ آذر ماه با حضور اساتید محترم دانشگاه هنر و تعدادی از دانشجویان در تالار فارابی واقع در دانشگاه هنر تهران برگزار شد.

در ابتدای همایش از آقای دکتر رزاقی ریاست دانشکده ی کاربردی دانشگاه هنر دعوت شد تا صحبت های خود را با موضوع جانمایی رشته طراحی صنعتی در دانشگاه های دنیا ارائه نمایند. ایشان به مقایسه بین دانشکده های دیزاین در کشورهای استرالیا، انگلستان، ژاپن با دانشکده ی کاربردی دانشگاه هنر پرداختند. دانشگاه ها را به سه دسته ی آموزش محور، پژوهش محور و کار آفرین تقسیم بندی کردند. وی در ادامه گفت اکثر دانشگاه های دنیا به سمت کارآفرینی در بالاترین سطح حرکت کرده اند ولی دانشگاه ها درایران در سطح اول، یعنی آموزش محور قرار دارند.
ایشان دیگر پارامترها که شامل سطوح مختلف آموزشی، گستره ی رشته های مختلف دیزاین، تخصص گرایی، تنوع موضوع درس ها و کلاس ها، ارتباط با صنعت و با دیگر رشته ها هزینه ی تحصیل، ساختار انتخاب دانشجو بود را مقایسه کرده ودر نهایت، هدف اصلی گروه طراحی صنعتی دانشگاه هنر را تخصصی تر عمل کردن، اعلام کردند.
دکتر رزاقی در پایان سخنان خود خبر تشکیل دانشکده ی دیزاین دانشگاه هنر را اعلام کردند که در مراحل تایید در هئیت امنا دانشگاه و سپس تایید وزراتخانه علوم قرار دارد. این دانشکده در مقطع کارشناسی دارای رشته های طراحی صنعتی ( طراحی صنعتی، طراحی محصول)، طراحی پارچه و مد (طراحی پارچه (بافت و چاپ)، طراحی مد و لباس)، طراحی تخصصی (طراحی بسته بندی، طراحی مبلمان، طراحی زیور و آرایه های پوششی) و در مقطع کارشناسی ارشد رشته مطالعات طراحی (طراحی استراتژیک و خدمات، مدیریت طراحی، مطالعات طراحی) و در مقطع دکترا رشته ی مطالعات طراحی (طراحی) خواهد بود.

سپس جناب آقای مهندس کتابی در سخنرانی خود به چالش ها و راهکارهای آموزشی درس های فنی در رشته طراحی صنعتی پرداختند و از جمله مشکلات موجود در این دروس را مناسب نبودن ترتیب چارت دانشگاهی و ایجاد نیاز نکردن برای دانشجو اعلام کردند و تغییر در ترتیب ارائه دروس برای ایجاد نیاز و بهتر فهمیده شدن کاربرد دروس فنی، راهکاری بود که برای آن ارائه دادند.

در ادامه این همایش در سخنرانی جناب آقای محمد فاتحی با موضوع چالش ها و راهکارهای آموزشی درس های هنری در رشته طراحی صنعتی به عناوین ضرورت آموزش دروس هنری، مواجهه هنر و دیزاین، مقایسه هنر و دیزاین، رابطه هنر و دیزاین، اهمیت و نقش هنر در طراحی صنعتی، چالش های آموزش هنر در طراحی و مشکلات فعلی آموزش دروس هنر و راهکارها پرداخته شد.
ایشان چالش هایی شامل ایجاد تعادل بین کیفیت های عملکردی و کیفیت های بصری پروژه، ایجاد تعادل بین مهارت های طراحی و دانش طراحی دانشجویان، ایجاد توازن بین پرداختن به دروس پایه، اصلی و تخضضی دوره ی کارشناسی، حفظ و تقویت ویژگی ها، قابلیت ها و سبک های شخصی دانشجویان، ایجاد تعادل بین پرداختن به اصول طراحی، نیازهای جامعه و نیازهای کارفرمایان را عنوان کردند و مشکلات موجود را شامل عدم هماهنگی برنامه های آموزشی دروس پایه مانند مبانی، فرم و فضا، حجم سازی و… با یکدیگر، عدم ارتباط دپارتمان طراحی صنعتی با سایر دپارتمان های دانشکده و اساتید آنها مانند گروه مجسمه سازی، گرافیک، معماری و شهرسازی و…، عدم بهره گیری از هنرمندان طراح و طراحان هنرمند در آموزش دروس هنری، فقدان برنامه های آموزشی که به درک عمیق و کاربردی بنیان های طراحی بیانجامد، فقدان واحدهای درسی که در آنها اصول و قواعد طراحی تدریس شود، فقدان نقدهای کارشناسانه پروژه های طراحی صنعتی از منظر زیباشناسی و نشانه شناسی و هنر بیان و به تفصیل به بررسی راهکارهای آن پرداختند.

سپس با استراحتی کوتاه در بین سخنرانی ها دانشجویان و اساتید با هم به گفت گو پرداختند. در ادامه پس از نواختن پیانو توسط سعید ملکوتی از دانشجویان طراحی صنعتی از سرکار خانم سهیلا فتحیه دعوت شد تا در ارتباط با چالش ها و راهکارهای آموزشی درس ها و پروژه های تخصصی در رشته طراحی صنعتی نظرات و سخنان خود را بیان کنند.
بررسی پروژه های تخصصی و مهارتهایی که در پی آن باید دانشجو به دست آورده باشد. ایشان به تبیین تفاوت اساسی و عمیق بین علم دیزاین و موضوع علم دیزاین و اهمیت به دست آوردن برآمد و پیامد دیزاین ((outcome نسبت به نتیجه و محصول نهایی ((output در دیزاین پرداختند. سپس بررسی موانع و آسیب ها و شناخت راهکارهای خود را ارائه دادند.

در ادامه از جناب آقای کامران روستا دعوت شد تا در ارتباط با چالش های آموزشی طراحان صنعتی در ابعاد اجتماعی مدیریت پسماند صحبت های خود را ارائه دهند. ایشان ساکن سوئد و در دانشگاه بروس University of Boras در حال تحقیقات در حوزه ی مدیریت پسماند و بازیافت منابع هستند.ایشان در صحبت های خود به بررسی ابعاد اجتماعی و نقش شهروندان در سیستم مدیریت پسماند پرداختند. در ادامه به تفصیل به بررسی مفهوم زباله و بازیافت و آمار و ارقامی برای درک بهتر اهمیت مدیریت پسماند و تاثیر طراحی صنعتی در مدیریت پسماند اشاره کردند.

در پایان از جناب آقای دکتر محجوبی دعوت شد تا سخنان خود را با موضوع نوآفرینی و آموزش دیزاین برای حاضرین ارائه دهند. ایشان در ابتدا از تجربیات خود در صنایع مختلف سخن گفته و در ادامه به تبیین تفاوت Design Thinking و Designer Thinking پرداختند و همچین درک نادرست لغت صنعت که در زبان انگلیسی برای ترجمه دو لغت manufacture و Industry و ایجاد مشکلات در نامفهوم بودن نقش طراحی در صنعت و چیستی تکنولوژی، نوآوری و طراحی را به تفصیل بیان کردند. سپس ترجمه ی کلمه ی Entrepreneurship که به عنوان کارآفرینی میشناسیم و اشتباه گرفتن آن با اشتغال را متذکر شدند. در ادامه ایشان به بررسی مدل های اصلی تجاری سازی تکنولوژی پرداخته و برای راهکار آن، آشنا شدن دانشجویان در همان ترم های ابتدایی با تجاری سازی ایده ها را پیشنهاد کردند. سپس به تفصیل به بررسی تفاوت های تحقیق و توسعه با نوآفرینی پرداختند.

جناب آقای مهندس وحید نوید آذر به علت کسالت برای ارائه ی سخنان خود حضور نیافتند.
از ویژگی های این نشست توزیع پرسنامه هایی بین حاضرین که از آنان نیز خواسته شد تا برای همفکری، چالش ها و مشکلات دیزاین در ایران را به همراه راهکارهای پیشنهادی خود را مکتوب نمایند.