اندی راسل، طراح اسباب بازی می گوید: اسباب بازی ها باید باعث پرورش تخیل بدون مرز کودکان باشند و دلیلی برای کنار هم بودن دوستان و اعضای خانواده شوند.
یک جعبه ی مقوایی و یک ماژیک به همراه قیچی و چسب نواری و ۳ وسیله روزمره ی روی میزتان را فراهم کنید. شما ۵ دقیقه فرصت دارید تا با این وسایل یک سفینه فضایی درست کنید! اینکار را انجام دهید!
حالا که سفینه شما آماده پرتاب است به عقب برگردید… ببینید که طی روند طراحی این اسباب بازی ساده چه تصمیماتی گرفتید؟ سفینه شما چطور پرواز می کند؟ چه چیزی حمل می کند؟ آیا قسمتی از آن را با گیره های کاغذ ساختید؟ آیا سفینه شما چیزی شلیک می کند؟
اگرچه احتمالا” ۵ دقیقه ی جذابی را گذراندید اما این زمان در واقع آموزشی هم بود. شما یک مهارت بحرانی تشخیص اشیا را تجربه کردید که به نام Divergent Thinking یا تفکر منشعب یا واگرا شناخته می شود. تفکر منشعب به طرز فکری اطلاق می شود که شما در آن اشیا را نه آن چیزی که هستند، بلکه آن چیزی می بینید که می توانند باشند. شما پیش خود فکر کردید که کاش این گیره کاغذ یک چنگک غول آسا بود، یا این خودکار یک موشک بود و این برگه گزارش می توانست… به هر حال چیزی جالبتر از یک برگه گزارش باشد! بدون اینکه حتی متوجه شوید، مغز شما اشیاء اطرافتان را به دقت بررسی کرده، مشخصات فیزیکی و زیبایی شناسی آن ها را تشخیص داده و آن ویژگی ها را به هویت های جایگزینی به طور سمبولیک اطلاق نموده است.
این مهارت های تفکر واگرا، برگرفته از سال ها تمرین و تکرار شما حین تخیلات بازیهای کودکانه شماست که در بطن توانایی های خلاقانه ما به عنوان یک بزرگسال قرار گرفته. در یک بازی خلاقانه ما اختراع می کنیم، نمونه اولیه می سازیم، آن را امتحان می کنیم، طرح هایمان را تکرار می کنیم و… که همه ی این ها تمرین و آموزشی برای فعالیت در کارگاه های طراحی و Brainstorm های آینده می باشند. پس ما به عنوان پدر و مادر، معلم یا طراحان اسباب بازی چه کمکی به آماده ساختن نوآوران آینده خودمان می کنیم؟ برای چیزی که Daniel Pink “سن مفهومی” می نامد. با از بین رفتن روزانه ۱۶۰۰ شغل صنعتی (آمار میانگین از سال ۲۰۰۶) طبقه خلاق جامعه نه تنها در حال رشد (۳۰ درصد و بیشتر) است، بلکه ۵۰% تمام دستمزد ها را نیز به خود اختصاص داده است. خلاقیت دیگر چیزی نیست که داشتنش تنها یک مزیت باشد، خلاقیت اکنون یک ابزار حیاتی برای نجات اقتصادی می باشد. در دنیایی که کارهای روزمره همه جا و توسط همه می توانند انجام شوند و اطلاعات تنها یک کلیک با ما فاصله دارد. محیط کار آینده، کودکان ما را بر اساس توانایی خلق ایده های جدیدشان ارزش گذاری خواهد نمود جای اینکه بازخوانی اطلاعات قبلی یا تکرار کارهای عادی مورد اهمیت باشد. پس اگر خلاقیت یک خصیصه تعریف شده و ژنی نیست و مهارتی است که باید با تمرین و تکرار کسب شود پس ما چه کار می توانیم انجام دهیم تا این روند پرورش خلاقیت از سنین پایین تر آغاز گردد؟
متاسفانه مطالعات اخیر نشان داده که روش کنونی جوابگو نیست. اعداد و ارقام Creative Quotient (یک روش اندازه گیری خلاقیت که از دهه ۵۰ میلادی مورد استفاده قرار گرفته، و رابطه آن با موفقیت خلاق سه برابر قوی تر از IQ می باشد) یک روند نزولی را در خلاقیت کودکان بین ۴ تا ۱۰ سال نشان می دهد. این به دلیل زندگی کودکان امروزی است که با آزمون های استاندارد و برنامه های از پیش تعریف شده (مثل بازی های کامپیوتری، ورزش های قانونمند) رابطه بیشتری از قبل دارند و فعالیت های خلاقانه، بازی های تخیلی که پایان از پیش تعریف شده نداشته باشند، در درجه دوم قرار گرفته اند.
پاسخ این مسئله بدون شک تعریف دوباره بازی خلاقانه و تطابق آن با عصر مدرن است. کودکان خلق می کنند، می آموزند و ایده های خود را در بازیهایشان نشان می دهند. با لباس های دزدان دریایی، عروسک ها، ماهیتابه ای که به عنوان جاز استفاده می شود و جعبه های یخچالی که نقش پایگاه فضایی را در ذهن کودکان ایفا می کنند آنها به دنبال شبیه سازی دنیای واقعی نیستند، مغز کودکان در حال تمرین ناشدنی هایی است که برای موفقیت خلاقیتشان در آینده حیاتی خواهد بود.
اگرچه با کودکانی که زودتر سنشان بالاتر می رود (نگرانی صنعت اسباب بازی سازی) و رشد علاقه آن ها به بازی های کامپیوتری نسبت به اسباب بازی های سنتی افزایش می یابد، به عنوان طراحان اسباب بازی این مسولیت ماست که توانایی هایی که تلفن های همراه برای بازی دیجیتال فراهم آوردند بپذیریم. تلفن های همراه و تبلت ها این اختیار را به کودکان ما داده اند تا از طریق صفحات لمسی مخلوقات خود را شرح دهند، ایده های خود را با کودکان دیگر به اشتراک بگذارند، دنیا را از پشت لنز های مختلف ببینند و در محیط بیرون با GPS گشت و گذار کنند. این ها دیگر تنها بازی های ویدئویی نیستند، این ها یک پلتفرم و زمینه خوبی برای بهترین اسباب بازی ها و خلاقانه ترین ابزار ها هستند تا اختراع شوند.
تخیل، کار گروهی و ارتباطات، اقتصاد خلاق آینده ما را پیش خواهند برد و در شرکت Launchpad Toys ما سه روش ساده را برای خلق نسل جدید اسباب بازی های دیجیتال برای بازی و آموزش خلاقانه معرفی می کنیم:
۱) اسباب بازی، نه بازی
اسباب بازی ها ابزار هایی هستند که به کودکان اجازه می دهند دنیا،داستان، موسیقی و … خود را بسازند و از آن ها برای خلق کردن الهام بگیرند. از طرف دیگر بازی ها ذاتا” تعریف شده هستند. شما در نقطه A شروع می کنید و در نقطه B بازی را به پایان می رسانید و در طول مسیر داده هایی که از پیش تعیین شده بودند را جمع آوری می کنید. در سال های اخیر تعداد بیشماری بازی ویدئویی تولید شده در حالی که تعداد کمی نرم افزار خلاقانه که مثل اسباب بازی باشند تولید شده است. با صفحه های لمسی، میکروفن ها، شتاب سنج ها و چیپ های GPS، تلفن های همراه و تبلت ها این توانایی را به ما داده اند تا کودکان خود را نه صرفا” به عنوان مصرف کننده، بلکه به عنوان کاربرانی که خود تولید محتوا خواهند کرد در نظر داشته باشیم.
۲) بازی خانوادگی = کار گروهی خلاقانه
برای ساختن یک ابزار آموزشی خلاقانه مجبور نیستید یک معلم را درون نرم افزار خود قرار دهید. معلمان خوب انعطاف پذیرند، توانایی رهبری دارند و شنونده های واقعا” خوبی هستند. در حالی که کامپیوتر ها چنین نیستند. به عنوان طراح ما باید مکالمات و فعالیت های آموزشی گروهی را تشویق کنیم به جای اینکه سعی کنیم به کودکانمان دستور بدهیم و از آن ها امتحان بگیریم. پدر و مادر ها به دنبال فرصتی هستند تا بتوانند با کودک خود بازی کنند و با او پیش بروند. صفحات لمسی و شیوه های بازی بیانی را بپذیرید. والدین را با وسایل اضافی حمایت کنید تا بتوانند کودک خود را آموزش دهند جای اینکه روی یک نرم افزار آموزشی تکیه کنید. بیایید از جدا نگه داشتن کودکان در اتاق کامپیوتر بپرهیزیم و از تلویزیون نیز آن ها دور کنیم، بگذاریم در حیاط یا روی میز آشپرخانه یا هرجای دیگری بازی کنند و با خانواده که بهترین همبازیان آنان می باشند رابطه برقرار کنند.
۳) بلندگو را دست کودکانمان بدهیم تا فریاد بزنند
ما اپلیکیشن Toontastic را که یک نرم افزار قصه گویی و انیمیشن است، یک شبکه جهانی قصه گویی برای کودکان می نامیم. به همان اندازه که رشد و شکل دهی فرآیند خلاقانه کودک مهم است، فرصت بزرگتری در آموزش اجتماعی و بازخوردهای ساختن بهینه جوامع آنلاین وجود دارد. با دادن توانایی به کودکانمان که ایده های خود را با دیگران به اشتراک بگذارند ما نه تنها باعث رشد و تشویق خلاقیت آن ها می شویم بلکه این فرصت را به آن ها میدهیم تا در مقابل بازخورد همنوعان خود روی کار خودشان تاکید داشته باشند و آن را توسعه دهند. به علاوه ما به آن ها این شانس را می دهیم تا با کفش های دیگران در سراسر دنیا قدمی بردارند، نه فقط بین کتاب هایی تاریخ گذشته ای که برای آن ها براساس مطالعات اجتماعی تهیه شده، بلکه از طریق مخلوقات کودکانی که درست مثل خودشان هستند.
از کوچکترین فعالیت های کاری تا غول های شرکتی مثل Apple و Google مخترعان امروز و رهبران فردا طلسم را از بین می برند و به سمت طراحی بر اساس نیاز ها و کار گروهی پیش می روند. این روش ها به مهارت های خلاقه ای که ما به دست می آوریم و طی اولین سال های عمرمان آن ها را شکل می دهیم وابسته هستند(تخیل، کار گروهی و ارتباطات)، بسیار مهم است که فعالیتی مثل ساخت سفینه مقوایی را انجام دهیم تا دنیای کودکی خودمان را دوباره تصور کنیم، تا به کودکانمان این اختیار را بدهیم تا بسازند، یاد بگیرند و ایده های خودشان را با تمام دنیا به اشتراک بگذارند.
Andy Russell : اندی راسل طراح اسباب بازی و موسس شرکت Launchpad Toys سازنده برنامه Toontastic برای iPad می باشد.
ترجمه شده توسط: رسام رستمی