بانک مقالات اخبار و رویدادهای طراحی صنعتی طراحی صنعتی ایرانی
سیلابس (برنامه درسی) دوره کارشناسی پیوسته آموزش طراحی صنعتی بعد از ۲۳ سال تغییر کرد.
در سال ۱۳۹۵ شورای عالی برنامه‌ریزی آموزش به دانشگاه تهران این مجوز را داد تا بتواند سیلابس (برنامه درسی) آموزش طراحی صنعتی را بازنگری کند و نهایتا امسال این سیلابس به پیشنهاد دانشگاه تهران (اعضای هیئت علمی گروه آموزش طراحی صنعتی پردیس هنرهای زیبا) و به شرح زیر تغییر کرد.
لازم به ذکر است، این برنامه درسی از شروع سال تحصیلی ۱۳۹۷-۱۳۹۸ به مدت ۵ سال قابل اجرا است و پس از آن نیاز به بازنگری دارد.
از نکات قابل توجه در سیلابس جدید ارائه شده تعریفی است که از طراحی صنعتی در این سیلابس آورده شده است که به نظر می رسد می توانست تعریف مناسب تر و همگام با تعاریف جهانی جایگزین این تعریف گردد در این سیلابس طراحی صنعتی اینگونه معرفی شده است:
۱- تعریف و هدف رشته‌ی طراحی صنعتی:
رشته طراحی صنعتی به منظور خلق فرم مناسب مصنوعات پدید آمده است. برای این کار لازم است که مطالعاتی در حوزه انسان، محیط و فناوری انجام شود و با استفاده از روش‌های خاص ایده‌ها و طرح‌هایی خلق شوند که ضمن ایجاد رفاه، ایمنی، خوشایندی برای انسان، برای محیط نیز مناسب باشند. به این دلیل رشته طراحی صنعتی دارای تعامل‌های میان رشته ای با گرایش های هنر، مهندسی و علوم انسانی می باشد. رویکرد این رشته در نظر گرفتن عوامل انسانی در فرایند طراحی است که در قالب کارکرد های عملی، فنی، زیبایی، نمادین، فرهنگی و کاربرد پذیری قابل آموزش و پژوهش می باشد. رشته طراحی صنعتی در برگیرنده مجموعه متنوعی از گرایش ها می باشد که در چند شاخه قابل تقسیم بندی است:
طراحی محصول (در زیرشاخه‌های طراحی لوازم خانگی، لوازم الکترونیکی، تجهیزات پزشکی و نظامی، لوازم بازی و سرگرمی، لوازم ورزشی، لوازم و ابزارهای مشاغل گوناگون و…)، طراحی مبلمان، طراحی عناصر مکمل فضای داخلی و محیطی، طراحی ارتباطات و بسته بندی، طراح وسایل حمل و نقل، طراحی خدمات.
هدف از این رشته تربیت متخصصین و کارشناسانی می باشد که بتوانند در عین فعالیت خلاقانه، ایده های نوین خود را به زبانی قابل ارتباط با گرایش های مهندسی بیان کنند و از طرف دیگر با حفظ انعطاف پذیری خود این قابلیت را داشته باشند که در حوزه های متنوع طراحی در جامعه وارد شده و مفاهیم آموزش یافته در دانشگاه را به صورت کاربردی توسعه دهند.
۲- ضرورت و اهمیت:
در نظر گرفتن عوامل انسانی و جنبه های اجتماعی، فرهنگی و زیبایی شناسی در حوزه تولیدات و فضای مصنوع از جمله جنبه‌های کلیدی برای بقای فرآورده های یک کشور در دنیای رو به رشد صنعتی می باشد. تجربه نشان داده است که تجاری سازی، معنا دار سازی و ملموس نمودن تکنولوژی از نوآوری در حوزه فناوری مهم تر و حیاتی تر است، امری که انجام آن در حیطه طراحی صنعتی محسوب میشود. این حلقه مفقوده بایستی در صنعت کشور ما مورد توجه کافی قرار گیرد و با گذشت زمان پر نمودن این خلأ اهمیت خود را بیشتر نشان می دهد. به طور کلی برای نیل به اهداف والای جامعه و استقلال و خود کفایی کشور تولید طرح صنعتی و ارتقاء طراحی برای صنعت ضروری است و این امر با مطالعه و ارتقاء جایگاه علمی قابل دسترسی است.
۳- طول دوره و شکل و نظام آموزشی:
دوره کارشناسی طراحی صنعتی هشت نیمسال و نظام آن آموزشی – پژوهشی و تابع نظام آموزشی عالی رسمی کشور است. در موارد استثنایی افزایش طول مدت دوره با تشخیص شورای آموزشی دانشگاه حداکثر تا شش سال مجاز است. دانشجوی این دوره بر اساس برنامه مصوب و گذراندن واحدهای درسی رشته تحصیلی و با ارائه پایان نامه دانش آموخته می شود.
۴- تعداد و نوع واحدها:
مجموع واحدهای درسی دوره کارشناسی طراحی صنعتی ۱۳۹ واحد می باشد که انواع آنها به صورت مجزا و با عناوین دروس عمومی، دروس پایه ، دروس تخصصی، پروژه نهایی و دروس اختیاری معرفی شده اند.
مجموع تعداد واحدها در هر گروه درسی به تفکیک زیر است :
۱- دروس عمومی : ۲۲ واحد
۲- دروس پایه: ۲۶ واحد
۳- دروس تخصصی: ۷۸ واحد
۴- پروژه نهایی: ۳ واحد
۵- دروس اختیاری: ۱۰ واحد
جمع کل واحدها: ۱۳۹ واحد
از جمله عناوین اضافه شده به سیلابس می توان به طراحی چند رسانه ای، رباتیک، آینده پژوهی در طراحی، طراحی خدمات اشاره کرد. در این سیلابس دروس اختیاری هم برای دانشجویان در نظر گرفته شده است که می توان دروس آشنایی با مدیریت طراحی،مبانی طراحی تعاملی، مبانی توسعه محصول، مبانی زبان محصول عنوان کرد.
۵- نقش و توانایی فارغ التحصیلان:
فارغ التحصیلان این قابلیت را به دست می آورند که بر مبنای آموزه های خود (مبانی مهارت های هنری و مبانی مهارت های مهندسی)، در تیم های تحقیق و توسعه کارخانجات اشتغال یابند. علاوه بر آن فارغ التحصیلان این رشته می توانند در گرایش های مختلف موجود در صنعت شامل: طراحی خودرو، طراحی محصولات مصرفی، طراحی داخلی فضاهای تجاری و مسکونی، طراحی برند و هویت سازمانی، طراحی محصولات شخصی، طراحی بسته بندی، مشاوره در شرکت های تبلیغاتی و … متناسب با توانایی، مهارت و علاقه خود به فعالیت حرفه ای بپردازند.
۶- شرایط پذیرش دانشجو:
پذیرش دانشجو و ورود به رشته طراحی صنعتی از طریق آزمون ورودی و در دو مرحله به شرح زیر برگزار می شود:
مرحله ۱: شرکت در کنکور گروه آزمایشی هنر؛
مرحله ۲: شرکت در آزمون نیمه متمرکز رشته طراحی صنعتی.
۷- مواد و ضرایب امتحانی کنکور کارشناسی طراحی صنعتی :
مواد امتحانی مختلفی برای آزمون ورودی کارشناسی طراحی صنعتی در نظر گرفته شده اند که عناوین و ضرایب هر کدام به تفکیک زیر است:
| ردیف | مواد امتحانی | ضرایب | مرحله |
| ۱ | درک عمومی هنر | ۳ | ۱ |
| ۲ | درک عمومی ریاضی – فیزیک | ۳ | ۱ |
| ۳ | ترسیم فنی | ۲ | ۱ |
| ۴ | خلاقیت تصویری و تجسمی | ۴ | ۱ |
| ۵ | خلاقیت نمایشی | ۱ | ۱ |
| ۶ | خلاقیت موسیقی | ۱ | ۱ |
| ۷ | خواص مواد | ۱ | ۱ |
| ۸ | آزمون عملی و تشریحی طراحی | ۴ | ۲ |
نظر شما در مورد این تغییرات چیست؟ اگر شما هم جزو تیم بازنگری سیلابس رشته طراحی صنعتی بودید چه تغییرات دیگری در این رشته ایجاد می‌کردید؟
منبع: اطلاعیه مصوبه شورای برنامه‌ریزی، گسترش و نظارت آموزشی دانشگاه تهران در خصوص برنامه درسی
فکر می کنم در تغییر سیلابس را باید به فال نیک بگیریم، اما به نظر من وقتی بعد از ۲۳ سال امکان تغییر سیلابس فراهم میشود انتظار این است که خیلی دقیق تر و با دقت بیشتری این فعالیت انجام شود نه اینکه صرفا با نگاه به سیلابس های دانشگاه های مختلف و بدون در نظر گرفتن نیاز های جامعه خودمون سیلابسی ایجاد کنیم که تقریبا خروجی متفاوتی از آنچه تا امروز وجود داشته نخواهد داشت. ضمن اینکه وقتی تعاریف پایه رشته و انتظارات از فارغ التحصیلان همچنان همون نگاه قدیمی هست اضافه کردن اسامی جدید به سیلابس نمیشه نگاهی نو به این رشته وارد کرد. امیدوارم بتونیم در آینده با همکاری و دقت بیشتری فعالیت های اینچنین رو پیش ببریم.
یه چیزهایی رو اضافه کردن که اساتیدش وجود نداره یا کمه و نتیجه اش تلف شدن وقت دانشجوئه
با سلام، در خصوص بند ۷ مواد و ضریب امتحانی بایستی به اطلاع برسانم بزودی با درخواست هیات علمی رشته طراحی صنعتی از سازمان سنجش موارد ۵. خلاقیت نمایشی و ۶. خلاقیت موسیقی برای داوطلبین طراحی صنعتی صفر خواهد شد.
بنظر من اشتباهه رباتیک و چیزای مرتبط با الکترونیک و مهندسی برقو وارد رشته ما بکنن
رباتیک خودش یه علمه، مهندسای الکترونیک طرحشو میزنن مکانیکیا طرح فیزیکی شو تکمیل میکنن و کامپیوتری ها برنامه نویسی شو
کاملا اشتباهه، من بعنوان شخصی که اصلا علاقم نیست خوشم نمیاد از هنر فاصله بیشتری بگیره به صنعت نزدیک تر شه
مگر اختیاری بذارنش یا صرفا خیلی سطحی آشنایی با قطعات الکترونیکی باشه
اصلا حوصله تحلیل و طراحی مدار و امثالهم رو ندارم??..
پرسش نامه ای چیزی هست نظر مارم ببرن تو امارشون؟
کاش چند کاحد روانشناسی احساس و ادارک رو به دروس اضافه میکردن.. چیزی کا بچه های طراحی صنعتی شدیدا باید باهاش آشنا باشن
سلام,
این تغییر را باید بفال نیک گرفت. اما این تمام ماجرا نیست. بالا بردن ضریب ریاضی فیزیک یعنی دور کردن افراد با استعداد هنری از طراحی صنعتی. یعنی نزدیک کردن آن به مهندسی با دانشجویانی که بیشتر درک ریاضی دارند تا هنری. صفر شدن ضرایب دروس موسیقی و نمایشی پیشنهاد میشود.
و اما وضعیت طراحی صنعتی در حال حاضر,
متاسفانه طراحی صنعتی به علت بالا رفتن کورکورانه ظرفیت پذیرش آن, در سنین کودکی دچار فلج اطفال شد! طراحی صنعتی به علت پذیرش اساتید بسیار جوان بدون تجربه کاری و کارگاهی, تبدیل به یک رشته نظری شده است. اساتیدی که بسرعت تا مقطع دکتری طی میکنند و بلافاصله جزو هییت علمی شده و بدون داشتن تجربه حرفه ای و تسلط بر دروس عملی, ناگزیر بسمت مسیری کشیده میشوند که نتیجه آن چیزهایی مانند طراحی خدمات و امثالهم شده است. ما در کشورمان هنوز بربری را با اسلوب چند صد سال پیش درست میکنیم. ما هنوز بعد از آسفالت مجدد یک خیابان, دریچه های فاضلاب تبدیل به دست انداز میشود. دریچه های تیرهای برق خیابانی هنوز از کودکان کشته میگیرد. چرخ های دستی یازار کشور هنوز در چند صد سال قبل مانده اند و . . .
آنوقت چگونه است در حالیکه دانش آموختگان ما هنوز کمبود اتود زدن و دیزاین کردن دارند بناگهان تبدیل به طراحان خدمات میشوند. طراحی خدمات متعلق به کشورهایی است که آنان از مرحله دیزاین محصول عبور کرده اند و حالا به ارنباطات بالاتر آن نظر دارند.
دانشجوی امروز طراحی صنعتی از کار کردن در کارگاه و دیزاین محصول اکراه دارد چون طفلکی مدعی است که در آینده!؟ طراح خدمات خواهد شد پس کار عملی یا مدلسازی و حتی طراحی محصول به چکار من می آید و این همان محصول اساتیدی است که خود به علت نداشتن تجارب حرفه ای درست, دانشجویان را به مسیر اشتباه راهنمایی میکند. انصافا بعد از سی و پنج سال چه اتفاق میمونی در کشور در عرصه طراحی صنعتی رخ داده است. چند عنوان پایان نامه به منصه ظهور و تولید رسیده است؟
دوستان عزیز, این ره که میرویم به ترکستان است. ما رشته ای ساخته ایم که نامش طراحی صنعتی است ولی عملا خروجی آن مبانی نظری است.
با احترام, کارشناس طراحی صنعتی. دانشگاه تهران و ارشد طراحی صنعتی هنر تهران. جعفر کلاهی
دوست عزیز جناب آقای کلاهی استدلال شما در مورد طراحی خدمات نشان از این دارد که یا این رشته و این حوزه را نمی شناسید و یا شما هم مانند خیلی افراد دیگر دچار این اشتباه شده اید که ایران می تواند اقتصاد صنعتی داشته باشد. اتفاقا اگر یک حرکت مثبت در طول عمر این رشته به وجود آمده باشد این موضوع هست که به این حوزه از دیزاین و اقتصاد خدماتی بها داده شود. کما اینکه خیلی خوب میبینیم با اینکه سالهای کمی از حضور این حوزه در بین جامعه دیزاین می گذرد اقبال و استقبال کسب و کارها به این حوزه بسیار بیشتر از طراحان محصول بوده است. و اتفاقا دانشگاه در مقابل طراحی خدمات به شدت موضع گیری داشت و هم عقیده با شما بوده است در طی این سالها و به نظر من همچنان هم دارد و صرفا به دلیل استقبال دانشجویان این واحد درسی آنهم با تعاریف اشتباه و منابع اشتباه به سیلابس اضافه شده است. اشتباه اینجاست که شما طراحی خدمات و طراحی صنعتی را رقیب فرض میکنید در ضورتی که اینگونه نیست. به هر جهت چه شما تمایل داشته باشید و یا اعتقاد نداشته باشید آینده اقتصاد خدماتی و اقتصاد تجربه محور در دست طراحان خدمات خواهد بود.
به عنوان کسی که همیشه پیگیر ساز و کار آموزش طراحی چه توی دانشگاه های ایران چه خارج کشور بودم و فعالیت چند ساله توی انجمن علمی برای بالاتر بردن سطح رشته کردم، همیشه و همیشه با تغییر هر چند کوچک موافقم، اما برخی اوقات احساس میشه افرادی که مسئولیت دارن و توانایی این رو دارن که این تغییرات رو انجام بدن نمی خواهن رو به جلو و مثبت حرکت کنند و حتی از تغییر میترسن.
من نمیگم به شیوه آزمون و خطا پیش بریم و از هر تغییر استقبال کنیم، اما بعد ۲۳ تغییر باید بنیادی تر می بود، نه اینکه طراحی ها بجای ۲تا بشه ۳تا و چند تا درس اضافه بشه که استاد مناسب اون وجود نداره یا حتی کارگاه های مدل سازی که درسی هست که نیاز به زمان بیشتری داره همون ۲تا باقی بمونه.
تغییرات خوبی هم مثل “خلاقیت و نوآوری” و ” آینده پژوهی ” داشته که باعث میشه به دنیای روز طراحی بیشتر نزدیک بشه جامعه و دانش طراحیمون.
در مجموع معتقد هستم این ها همه شروعی هست برای اینکه با پیگیری جامعه طراحی صنعتی مثل دانشجو ها و دیگر طراحان (نه افراد ثابت همیشگی در صحنه) تغییرات الزامی و مفیدی برای رشته خودمون بدیم که هم برای ما مفیدتر باشه هم برای اون کسانی که سال های بعد این رشته رو دنبال خواهند کرد. شاید الان برای گرایش دار کردن رشته زمان مناسبی باشه که طراحی خدمات، محصول، جواهر، حمل و نقل و … رو کمی جدا کنیم و یکم تخصصی تر به مووعات نگاه کنیم با اینکه تخصص لازم فقط در جامعه طراحی صنعتی وجود نداره و باید بیش از پیش بین رشته ای دنبال بشه.