کانسی به منظور طراحی محصول مطابق با نیازهای مشتری

در زمان های گذشته، محصولات بدون توجه کافی به علایق و احساسات مشتریان طراحی شده و در کارخانه ها ساخته می شدند و مشتریان ناچار به خرید آن ها بودند، اما امروزه با توجه به رقابت وسیع میان تولید کنندگان و وجود برندهای گوناگون و انواع متنوعی از کالاها، مشتریان از حق انتخاب بیشتری برخوردار شده اند و به طبع باید برای جلب نظر مشتریان به شیوه ای نو بنگریم (ناگاماچیو، ۲۰۱۱). امروزه از روش های مختلفی برای ترجمه احساسات کاربران در طراحی محصول استفاده می شود، از جمله این روش ها می توان به گسترش کارکرد کیفیت (QFD) و مهندسی کانسی اشاره کرد (لی، هارادا و استاپرس، ۲۰۰۰).
میتسو ناگاماچی مهندس کانسی را حدود ۳۰ سال پیش در دانشگاه هیروشیما ابداع کرد و هدف وی، پیاده سازی احساسات و خواسته های مشتری در طراحی محصول بود. مهندسی کانسی به مفهوم فناوری ای برای ترجمه کانسی (احساسات و نیاز¬های) مشتری در حوزه طراحی محصول است (هیراتا، ناگاماچی و ایشیهارا، ۲۰۰۴).
مهندسی کانسی توانایی شناسایی ویژگی های احساسی مصرف کنندگان و ارتباط دادن این ویژگی های احساسی را به عناصر طراحی دارد، اما نمی تواند اطلاعاتی در مورد چگونگی تاثیر ویژگی های مختلف بر رضایت مصرف کنندگان فراهم کند. به وسیله استفاده از الگوی کانو، ویژگی های احساسی را می توان بر اساس سه گروه اصلی الگوی کانو، یعنی نیازهای الزامی، یک بعدی و جذاب، دسته بندی کرد. در نتیجه، اطلاعاتی در مورد تاثیر نسبی هر یک از ویژگی ها روی رضایت مشتریان فراهم می شود (لینارس و پیج، ۲۰۱۱).
طبقه بندی نیازهای مشتریان در سه گروه اصلی الگوی کانو، به منظور درک چگونگی تاثیر ویژگی ها و نیازهای مختلف روی رضایت مشتریان، می تواند مفید واقع شود، اما کافی نیست؛ چرا که گاهی سازمان ها به دلایل فنی یا مالی نمی توانند به طور همزمان دو یا چند نیاز مصرف کننده را برآورده کنند (شاهین و نکوئی، ۲۰۱۱). بنابراین، تلاش های سازمان را در راستای بهبود ویژگی هایی معطوف کند که سبب ارتقای ارزیابی مصرف کنندگان می شود و بدین صورت برای سازمان ایجاد مزیت رقابتی نماید. برای این امر روش طراحی آزمایش های تاگوچی می تواند به خوبی جوابگو باشد.
امروزه نوآوری و خلاقیت یکی از عوامل موثر در موفقیت و بقای سازمان های مختلف، از جمله سازمان های خودروسازی است (اردکانی، شاکری، زارع احمدآبادی و کاوندی، ۱۳۸۹).
امروزه بسیاری از شرکت های بزرگ خودروسازی دنیا، برای نزدیک شدن هر چه بیشتر به خواست و سلیقه مشتریان و استفاده از ایده های خلاقانه بیشتر از یک سو و از سوی دیگر، برای آشنایی با فرهنگ و روش زندگی مردم در بازارهای هدف خود، مراکز طراحی و ایده پردازی گوناگونی را در کشورهای دیگر راه اندازی کرده اند تا بدین وسیله بتوانند فروش خود را در این کشورها افزایش داده و بازارهای بیشتری به دست آورند. شایان ذکر است که در حال حاضر صنعت خودروسازی کشور با مشکلات و تنگناهای متعدد، از جمله قیمت بالا، کیفیت نامناسب، بی توجهی به سلایق مشتریان و … روبه روست (اصغری¬زاده،حقیقی و بلالی، ۱۳۸۸).
با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر سعی بر آن دارد که با استفاده از تلفیق روش های مهندسی کانسی، مدل کانو و طراحی آزمایش های تاگوچی، در جهت شناسایی، دسته بندی و اولویت بندی ویژگی ها و نیازهای کلیدی مشتریان در صنعت خودرو گام بردارد.

نویسنده:آرش شاهین،حسین واعظ شهرستانی، الهام باقری ایرج

مجله مدیریت صنعتی، دوره ۶، شماره ۲، تابستان ۱۳۹۳