چالش‌های طراحی خدمات در گردشگری پایدار شهر تهران

چالش‌های طراحی خدمات در گردشگری پایدار شهر تهران

آرمیتا سراج زاهدی، ناصر کلینی ممقانی
مدرس دانشگاه علم و صنعت ایران و دانشگاه جامع علمی کاربردی، دانشجوی دورۀ دکتری تخصصی علوم اقتصاد و مدیریت، دانش‌آموختۀ دورۀ دکترای مدیریت کسب‌وکار
دانشیار گروه طراحی صنعتی دانشکدۀ معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران

چکیده
گردشگری، از فعالیت‌های مهم دنیای معاصر است که تغییراتی شگرف در سیمای زمین و اوضاع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، منش و روش زندگی انسان‌ها ایجاد نموده و تحولاتی بنیادی در شرایط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست‌محیطی شهرها به وجود می‌آورد. در این میان، گردشگری پایدار، در تلاش برای ایجاد یک تعادل مناسب بین جنبه‌های زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی ـ فرهنگی توسعۀ گردشگری است و تلاش می‌کند تا تأثیر بر محیط‌زیست و فرهنگ بومی را به حداقل برساند. این پژوهش، به بررسی چالش‌های ارائۀ خدمات در حوزۀ گردشگری پایدار در شهر تهران می‌پردازد. هدف از این پژوهش، شناسایی چالش‌هایی است که شهر تهران در فرایند طراحی و عرضۀ خدمات گردشگری، با آنها روبروست. بر این اساس، در ابتدا فرایند طراحی خدمت و عوامل مهم در ساختار گردشگری پایدار و کیفیت خدمات گردشگری مورد مطالعه قرار گرفت و با شناسایی شرایط و جاذبه‌های گردشگری شهر تهران، نقاط قوت، نقاط ضعف و مشکلاتی که در راستای ارائۀ خدمات گردشگری پیش‌روی این شهر قرار دارد، تعیین شد و در ادامه، بررسی عوامل مذکور، منجر به تعیین و شناسایی چالش‌هایی شد که در فرایند طراحی خدمات گردشگری شهر تهران و کیفیت خدمات ارائه شده، وجود داشت. با تحلیل نتایج و یافته‌های به‌دست آمده، راهبردهایی جهت تقویت نقاط قوت، بهره‌برداری از امکانات و غلبه بر ضعف‌ها ارائه گردید. در این پژوهش به کمک مطالعات مروری و مشاهده، مصاحبۀ ‌آزاد و بهره‌گیری از تجربیات ارزشمند نمونه‌های موفق چه در ایران و چه در خارج از کشور، فرایند طراحی خدمت و ساختار گردشگری پایدار و وضعیت موجود شهر تهران به‌عنوان مقصد گردشگری پایدار، شناسایی شده است. بر اساس یافته‌های این پژوهش، مطابقت فرایند طراحی خدمت و پتانسیل‌ها و کاستی‌ها و نیز اصلاح فرایند طراحی خدمات گردشگری، منجر به غلبه بر چالش‌های موجود در حوزۀ گردشگری شهر تهران و بهبود کیفیت ارائۀ خدمات گردشگری پایدار می‌گردد.