جهان‌محلی‌گرایی در طراحی خدمات

جهان‌محلی‌گرایی در طراحی خدمات و کاربرد مدل‌های فرهنگی در فرایند توسعه‌ی خدمات آنلاین

ایمان آزادگان
کارشناس ارشد طراحی صنعتی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

چکیده
در پیِ فرایندِ جهانی‌سازی در گذارِ چند دهه‌ی اخیر و گرایشِ طراحی به نقش‌آفرینی در گستره‌ای جهان‌شمول، تفاوت‌های فرهنگی و تمایزاتِ محلّی- منطقه‌ای، بیش از پیش آشکار شده و در نتیجه‌ی آن، گرایشِ تازه‌ای در طراحی، با عنوانِ «جهان‌محلّی‌گرایی»، از دلِ جهانی‌سازی پدیدار شده است. این گرایشِ مبتنی بر عواملِ میان-فرهنگی، می‌کوشد تا فراورده‌ی طراحی را، اعم از کالا یا خدمات – همچنان که از کیفیت و هویتی جهانی و فراگیر برخوردار است- با ویژگی‌های محلّی- منطقه‌ای هماهنگ کند و از طریقِ ارائه‌ی فراورده‌ای تجربه‌پذیر برای کاربرِ محلّی، ظرفیت‌های بالقوّه‌ی تازه‌ای را نیز برای صاحبانِ کسب و کار فراهم نماید. این پژوهش، نخست می‌کوشد تا با تعریفِ مفهومِ جهان‌محلّی‌گرایی و بررسی ریشه‌های‌ نظری و عملی آن در گفتمانِ طراحیِ معاصر، به شناسایی اهمیت آن در دنیای امروز بپردازد. سپس رابطه‌ی میان فرهنگ و طراحی خدمات از طریق معرفّی مهم‌ترین نظریه-مدل فرهنگی متداول در طراحی خدمات (مدل هافستد) مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت به مطالعه‌ی مدلِ شکاف‌های پاراسورامان و همکاران برای ورود عوامل میان-فرهنگی به فرایند طراحی خدمات می‌پردازد. روش تحقیق در این پژوهش، از نوعِ توصیفی-تحلیلی بوده و برای گردآوری و تحلیلِ اطلاعات، از معتبرترین مراجعِ کتابخانه‌ای و اینترنتی در زمینه‌ی جهان‌محلّی‌گرایی و طراحی خدماتِ میان-فرهنگی بهره برداری شده است. نتایجِ این پژوهش، می‌تواند در تحوّلِ نگرشِ طراحان خدمات از «طراحی کاربر محور» به سمتِ «طراحی کاربر محور» مفید واقع شده و در نتیجه، نگرش تازه‌ای را برای طراحی محتوای خدمات آنلاین متناسب با زمینه‌های فرهنگی ایجاد کند.