ارسال شده توسط مازیار رضایی
شماره هفتم فصل نامه چهارباغ، ویژه نامه طراحی اسباب بازی و ابزارهای آموزشی منتشر شد.
برگزاری سمینار طراحی اسباب بازی و ابزارهای آموزشی در بهمن ماه ۱۳۹۰ با حضور تعداد زیادی از علاقه مندان این رشته برگزار و با ارائه ۱۶ مقاله تخصصی در این زمینه و سخنرانی اتفاق مهمی را در جامعه طراحی صنعتی رقم زد که در پی آن نمره هفتم در ۱۲۸ صفحه به طراحی اسباب بازی و ابزارهای آموزشی اختصاص یافت.
در این شماره میخوانیم:
سرمقاله/ بهار باغ!/ شادی عظیمی/
چهارفصل/ کوچ دٌرناها به باغ/ آیدین مهدیزاده تهرانی/
فصل شهر/ مقاله/ فضای بازی کودکان/ سیدرضا حسینی لاهیجی/
فصل اول مقاله/ سیاه مشقی به نام فضا، شکل و فرم؛ مشق اول فضا /دکتر بهزاد سلیمانی/
فصل دوم/ مقاله / ابزارهای یاددهی-یادگیری/ شادی عظیمی/
فصل سوم/طراحی کودکانه/ آزاده بیات/
فصل چهارم/ مقاله/ تأثیر فضای آموزشی دانشگاه بر دانشجویان طراحیصنعتی/ دکترسیدرضا مرتضایی، نصیبه سلطانی رمضانزاده/
پوشۀ فصل/ اسباببازی و ابزارهای کمک آموزشی
شورای نظارت بر اسبابِ بازی/ محمدحسین فرجو/
سرگرمیهای سازنده کانون/ مجید قادری/
بازی چاشنی آموزش/ شهرداد میرزائی/
بازی و هستی/ معصومه پورطاهریان/
گذرگاه اسباببازی/ سمیه حجازی/
اسباب پرورش هوش/ علی مولائی/
بازی بزرگان/ سعید رحیمی نژاد/
سوار بر مرکب بازی/ سعید مهدی/
خودیاری در محیط مصنوع/ نیر حافظ مقدم/
از ایده تا وفاداری/ آیت حسینی/
ابزاری برای برنامهریزی/ بتول نجفی قائینی، دکتر حسن صادقی نائینی/
اسباببازی، اسبابی برای بازی در دست بازیکن/ مهسا رحیمی/
آجرها برای همیشه/ جهانگیر حسین پور/
اسباببازیهای دلخواه/ آیدین مهدیزاده تهرانی/
فصل نقد/ طراحی خوب
طراحی آلمانی/ علی مولائی/
نقد آثار/ طراح خوب/ آیدین مهدیزاده تهرانی/
اجزاء محصولات هم نیازهایی دارند/رامین عسگری/
مفهوم نیاز در طراحی/ امیر ملک پور/
فصل تجربه
گزارش / نمایشگاه مطبوعات / هادی عظیمی/
فصل پرواز
کنفرانسهای درراه/ همایشها و مسابقات/ آزاده بیات/
فصل وصل
پیشنهادهایی برای کتابخانه طراح/ علی مولائی/
– فضای بازی کودکان، به قلم سیدرضا حسینی لاهیجی؛ کودکان، عامل پیوند نسل های گذشته و آینده در هر جامعه محسوب می شوند. اصلاح محیط اجتماعی نیز در هر جامعه از طریق کودکان میسر است. توجه به ایجاد محیطی مناسب برای رشد کودک و آشنایی با نیازها و سرشت فطری او که در دوران کودکی به آن نیازمند است، زمینۀ رشد درست شخصیتی و تربیتی او را بهعنوان نسل سالم فردا، فراهم می آورد. شهری که به کودکان خود توجه نکند، به نسل گذشته، حال و آینده خود توجه نکرده است.
– سیاه مشقی به نام فضا، شکل و فرم؛ مشق اول فضا، اولین مقاله از مجموعه مقالات سیاه مشق های فضا، شکل و فرم به قلم دکتر بهزاد سلیمانی است که در این شماره در اولین مبحث به موضوع فضا پرداخته می شود.
– تأثیر فضای آموزشی دانشگاه بر دانشجویان طراحی صنعتی به قلم دکترسیدرضا مرتضایی، نصیبه سلطانی رمضانزاده؛ از آنجایی که دانشگاه محیطی برای کشفِ استعداد ها و بروز توانایی های بالقوه است، ایجاد بستری مناسب برای فراهم کردن فضای آموزشی یکی از پایه ای ترین ملزومات آن است. دسته بندی و طبقه بندی محیط های آموزشی و بررسی نحوۀ تأثیر فضا ها بر پرورشِ ذهن دانشجویان راهی سریع برای تحقق این خواسته ها است. آیا توانایی های دانشجویان طراحی صنعتی در یک دانشگاه فنی با همتایان خود در دانشگاه هنری یکسان است؟ آیا میزان یادگیری آنها با یکدیگر متفاوت است؟ پرسش هایی از این دست تاکنون در هیچ تحقیق میدانی پاسخ داده نشده است. دراین راستا هم زمان با پایان نیم سال دوم تحصیلی ۸۸-۸۹ در کلاس پروژۀ شش (طراحی حال و آینده)، پرسش نامه ای میان دانشجویان طراحی صنعتی سه دانشگاه؛ هنر، تهران و علموصنعت ایران توزیع شد، که تحقیق پیشرو نتیجۀ بررسی تحلیلی پاسخ های آنها می باشد. محققان این پروژه درصدد بودند به اطلاعات مستندی دربارۀ تأثیر فضای آموزشی بر دانشجویان دست یابند که با برگزاری مصاحبۀ نهایی (Post interview) با نمایندگان هر دانشگاه، نتایج حاصل از این پژوهش در جلسه ای مورد بررسی قرار گرفت و تأیید شد.
– ابزارهای یاددهی-یادگیری به قلم شادی عظیمی که به بررسی فرایند آموزش، یادگیری و یاددهی پرداخته شده است و نگاهی دیگر به منظر ابزارها و تفاوت ها، جایگاه و ویژگی های ابزار ها را در منظر های مختلف شده تا ابعاد آن به خوبی روشن شود. همچنین نگاهی طراحانه به مسئلۀ ابزارهای یاددهی/ یادگیری داشته تا بتوانیم معیارها و ملاک های مناسب را از میان منظر های مختلف به جستجو بنشینیم. این مقاله برای ارائه در اولین سمینار طراحی اسباب بازی و ابزارهای کمک آموزشی تدوین شده بود که به علت کمبود وقت در سمینار ارائه نشد و برای اولین بار در این شماره چاپ شده است.
– طراحی کودکانه به قلم آزاده بیات؛ آیا یک طراح که دست به طراحی برای کودکان میزند کودکی خود را به یاد می آورد و تلاش می کند تا دوست داشتنی های آن دوران را تجسم کند و تصویر بکشد یا به دنبال پاسخ به سؤالهایی این چنین است؛ کودک چرا بازی میکند؟ چگونه بازی میکند؟ تخیل او در بازی هایش چه نقشی دارد؟ نیازها و علایق کودک در بازی چیست؟ آیا کودک برای بازی به اسبابی نیاز دارد؟ آیا کودک اسبابی برای آموزش میخواهد یا بازی؟ از اسباب چگونه کمک می گیرد؟ آزادی کودک چیست؟
– شورای نظارت بر اسبابِ بازی؛ سخنرانی دبیر شورای نظارت بر اسباب بازی محمدحسین فرجو در همایش طراحی اسباب بازی و ابزارهای کمک آموزشی در بهمن ماه سال ۱۳۹۰ در مجموعه فرهنگی خاقانی. حضور ایشان در سمینار و صحبت هایی که درباره شورای نظارت ایراد کردند موجب دلگرمی جامعه طراحی صنعتی بود و بارقه امید در دل همه کاشت.
– سرگرمیهای سازنده کانون؛ سخنرانی جناب آقای مجید قادری، مدیر سرگرمیهای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سمینار طراحی اسباب بازی و ابزارهای کمک آموزشی در بهمن ماه سال ۱۳۹۰ در مجموعه فرهنگیخاقانی. حضور آقای قادری و سخنرانی ایشان درباره فعالیت های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای جامعه طراحی صنعتی دلگرمی و امیدواری بود و انگیزه ای برای تلاش بیشتر در این حوزه را ایجاد کرد.
– بازی چاشنی آموزش؛ سخنرانی جناب آقای شهرداد میزرایی؛ مدیر انتشارات دیبایه و بسته های آموزشی تاب در سمینار طراحی اسباب بازی و ابزارهای کمکآموزشی در بهمن ماه ۱۳۹۰ مجموعه فرهنگیخاقانی.
– بازی و هستی؛ به قلم سرکار خانم معصومه پورطاهریان پژوهشگر در زمینه کودکان؛ باور آن دشوار است، اما بررسی تاریخ نشان می دهد که روزگاری بازی برای کودکان مجاز نبوده است. خوشبختانه ما در فرهنگی زندگی می کنیم که از گذشتههای بسیار دور، دوران کودکی و بزرگسالی متمایز شناخته می شده است و یافته های تاریخی وجود بازی و اسباب بازی برای کودکان را در سرزمین ما نشان می دهند و بازی، بخش قابل درک و قابل قبولی از زندگی کودک بوده است.
– گذرگاه اسباب بازی، سمیه حجازی؛ بازی با انسان زاده می شود و در او ادامه می یابد و با بازی دیگری پایان می پذیرد. کودک پاهای کوچکش را تکان میدهد، رنگها پیش چشمانش جابهجا می شوند چندی بعد قاشقی را به کاسۀ غذایش میکوبد، صدایی می شنود و لبخندی. بزرگ تر که شد چوب کوچکی همۀ دنیای او میشود و میتازد به جهان عروسک و اسلحه. می آموزد که پرورش دهد، که از جهان کوچکش دفاع کند میآموزد که بزرگ شود. او می آموزد که جهانی بسازد پر از زندگی و حتی مرگ. اسباببازیهایش را بگیر، خود دست بهکار خواهدشد، دست ساختهاش را بگیر، اسباببازیاش را تخیل خواهد کرد. او دوباره خواهد ساخت و پیش خواهد رفت. این روند زیبا با زندگی بشر همواره عجین بوده است و ما را بر آن داشت که در این مقاله به ماهیت اسباب بازیها با توجه به الگوی روانشناسانه بپردازیم و سیر وجودی آنرا در تاریخ بررسی کنیم.
– اسباب پرورش هوش، علی مولائی بازی؛ همه ما در کودکی با ابزاری با عنوان اسباب بازی سروکار داشته ایم. برخی از آنها را از ته دل دوست داشتیم و هنوز هم وقتی آنها را بهیاد می آوریمْ خرسند می شویم، تعدادی را هم از همان لحظهای که دیدیم یا برایمان خریدند؛ ناراحت شدیم و حتی یکبار هم به سراغشان نرفتیم. بعضیها را ماهرانه خراب می کردیم و دوباره پس از کلی سروکله زدن سرهم می کردیم؛ چقدر روند جذاب و سرگرم کننده ای بود. اسباببازی هایی هم داشتیم که برای بازینکردن خریده می شدند در حقیقت پدر و مادرانمان آن ها را برای خودشان می خریدند نه ما! اما آنچه مهم بهنظر می رسد این است که همه ما تحت تأثیر اسباب بازی های دوران کودکی، شکل گرفته ایم و تأثیرات آنرا هم با خود همراه داریم. در این مقاله سعی شده تناسب اسباب بازی با یکی از پیچیده ترین مفاهیم روان شناسی ذهن یعنی هوش کودکان مورد بررسی و بحث قرار گیرد.
– بازی بزرگان، سعید رحیمی نژاد؛اولین تصوری که از این واژه به ذهنمان می آید کودکی است در حال بازی با اسباب بازی هایش، به طور ناخود آگاه، بازی کودکانه پنداشته می شود. اما آیا بازی فقط برای کودکان است؟ نتایج بررسیهای گوناگون نشان می دهند که بزرگسالان نیز نیازمند بازی کردن هستند.
– سوار بر مرکب بازی، سعید مهدی؛ راندن و سواریگرفتن از دیرباز جزء کارها و فعالیت های اصلی انسان و به ویژه مردان بوده است. کودک برای پاسخ به میل درونی اش که همان تمرین تجربیات زندگی و آزمایش آنها است به فعالیت های بازی گونه می پردازد. راندن هم یکی از این فعل ها است که کودک به تکرار آنها می پردازد تا فردا بتواند در ماشین های واقعی براند. کودک وقتی می بیند آقایان رانندگی می کنند خود به خود این باور در او شکل می گیرد که رانندگی کار مردان است و این میل را با اسباب بازی ماشین پاسخ میدهد زیرا او در آن زمان نمیتواند رانندۀ یک ماشین واقعی باشد. به این ترتیب ماشین تبدیل به اسباب بازی محبوب کودکانی می شود که بهراندن و راهبری علاقه دارند و با آن به راحتی می توانند از پدرشان یا دیگر رانندگان تقلید کنند. در مواقعی که ماشینِ اسباببازی دردسترس آنها نباشد بدن خود را به شکل ماشین میبیند و گاهی هنگام دویدن از خود صدای ماشین درمی آورد. انگار که بین او و ماشین مرزی وجود ندارد و هر دو یکی هستند. او بیشتر وقتش را صرف بازی با اسباب بازی هایش میکند و این اولین قدمهای او برای درک و تجربه زندگی و محیط پیرامونش است. اولین آموخته های یک انسان در دوران کودکی هنگام بازی با اسباب بازیها است. بنابراین بسیار مهم است که برای کودک چه نوع اسباب بازی و با چه ویژگی هایی تهیه می شود. موضوع مورد نظر در این مقاله، ماشین بازی است پس از مروری بر تعاریف بازی و انواع آن، ماشینبازی در هر حوزه بررسی خواهد شد.
– خودیاری در محیط مصنوع، نیر حافظ مقدم؛ آموزش مهارت های خودیاری کودکان استثنائی برای انجام کارهای شخصی، در محیطی جذاب و از طریق درگیرنمودن کلیۀ حواس (لامسه، بویایی، چشایی، شنوایی و بینایی) بسیار مؤثر میباشد. از آنجا که یادگیری این مهارتها باعث اعتمادبهنفس و انجام کارهای روزمرهای شده که مادامالعمر به آنها نیاز است، یکی از گامهای اولیه در آموزش کودکان و بسیار حائز اهمیت است. بررسی عوامل مؤثر در روشهای آموزش مناسب برای این کودکان و شناخت رفتار و علایق آنها، کمک شایان توجهی به درک محیط آموزشی مورد نیاز برای آنها خواهد داشت. این مقاله برگرفته از پایانه کارشناسی ارشد به راهنمایی جناب آقای مهندس حسن داورزنی بوده است
– از ایده تا وفاداری، آیت حسینی؛ همزمان با رشد و سرعت تجارت و اقتصادِ کلانِ کشورها، صنعت اسباب بازی نیز چون دیگر صنایع،هم پای این تغییرات رشد کرده و نامهای تجاری (برندها) جایگاه خود را در بازارهای رقابتی باز کرده اند. امروزه برندها، نقشهای تولیدکننده خدمات و محصولات را در جامعه برعهده دارند. با توجه به بالارفتن، آگاهی والدین بر پرورش استعدادهایی که در آینده بارور میشوند این امر باعث رشد و بلوغ صنعت آموزشی و درلایه های زیرین آن ابزارهای کمکآموزشی و اسباببازی شده است. امروزه تمامی بازارها پویا هستند و همهجا فضای بازار در حال تغییر است و همین تغییرات بر استراتژیهای بازاریابی بنگاهها تأثیر فراوانی دارد، استراتژی که امروزه موفق است ممکن است بیارتباط با فردا باشد. حال با توجه به این سرعت نقش طراحان و تولیدکنندگان در این بازارها چگونه تعریف میشود؟ طراحان چهچیزی را طراحی کنند که تولید شود و همراه با آن مصرف و تکرار مصرف را داشته باشد؟ منجر به وفاداریو از نسلی به نسل دیگر منتقل شود.
– ابزاری برای برنامه ریزی، بتول نجفی قائینی، دکتر حسن صادقی نائینی؛ بی علاقگی به تحصیل و مشکلات تحصیلی به خصوص در کشور ما با توجه به کیفیت پائین آموزش و پرورش امری رایج است. از دلایل اصلی افت تحصیلی اِعمال شیوههای نادرست تعلیم و تربیت و عدم استفاده از وسایل کمکآموزشی و غیره است.(محمد حسین رئوفی،احمد صادقی، ۱۳۸۰) یکی از راههای مؤثر غلبه بر افت تحصیلی استفاده از روشهای برنامه ریزی و خود تنظیمی است. (سلیمان نژاد، ۱۳۸۰)بنابراین با طراحی وسیلۀ کمک آموزشی برای برنامه ریزی و خود تنظیمی می توان گامی در راستای این موضوع برداشت و از طرفی بر تنش های ناشی از بلوغ نیز تأثیر گذارد و خودکنترلی را از این طریق به کودک آموخت.
– اسباب بازی، اسبابی برای بازی در دست بازیکن، مهسا رحیمی؛بازی، تخیلی پرشور است که انسان را از دنیای واقعیت جدا میکند و در عینحال به تجربههای او وسعت میبخشد، در تکوین و رشد شخصیت او تأثیرگذار است اما میزان این تأثیرگذاری در گرو کیفیت و کمیت بازیهایی است که او انتخاب می کند؛ دراین بین ابزارِ بازی نقش تعیینکنندهای دارد که نمی توان از آن چشم پوشید. این پرسش؛ فاکتورهای مؤثر و قابل توجه در طراحی و خرید و انتخاب یک اسبابِ بازی چیست؟ پرسشی است که در این مقاله به آن پرداخته میشود. این مقاله در سمینارطراحی اسباببازی و ابزارهای کمک آموزشی در بهمن ماه ۱۳۹۰ ارائه شد.
– آجرها برای همیشه، جهانگیر حسین پور؛ قطعات پلاستیکی دندانه دار، سازنده خاطره ها و قصرهای رؤیا، سرزمین های آرزو! از سالهای گذشته از مرز فرهنگ ها عبور کرده از کودکی نسل های گذشته به کودکی امروز گذر می کند و هنوز هم دوست داشتنی و کاراست. لِگو آجرهای پلاستیکی دندانه دار صدسالگیاش برای کودک دیروز، امروز و فردا را جشن می گیرد.
– اسباب بازی های دلخواه، آیدین مهدیزاده تهرانی؛در چه زمانی آنچه از خود بروز می دهیم حاصل نقشی است که پذیرفته ایم؟ در چه زمانی خودِ خودمان هستیم؟ از خودمان در جامعه اطرافمان چه تصوری داریم؟ پاسخ این سؤالات ریشه در پاسخ به این پرسش دارد که از خود چه پنداری داریم و این خودپنداره تا چه میزان به واقعیت نزدیک است. اسباب بازی ضمن این که ما را با دنیای خیال و رؤیا مواجه می کنند، ما را با خودمان نیز روبرو می سازند. در این مقاله سعی شده است تأثیر متقابل اسباب بازی ها و خودپنداره کودکان مورد بررسی قرار گیرد تا چه بسا بتوان از خلال آن به مجموعهای از بایدها و نبایدهای طراحی و انتخاب اسباب بازی دست یافت.
– فصل نقد/ طراحی خوب طراحی آلمانی/ علی مولائیآلمان یکی از کشورهای قدرتمند اتحادیه اروپا و پیشرو در صنعت است. گذشته پرفراز و نشیب این کشور، از آن مملکتی با اراده و پرشور ساخته است. آلمان کشور کارخانههای بزرگی چونآاِگ (AEG)، زیمنس (Siemens)، اِرکو (Erco) و خودروسازانی همچون بِنز (Benz) و بی ام و (BMW) و پورشه (Porsche) است. این کشور صنعتی سومین اقتصاد بزرگ دنیاست که در بحران ۲۰۱۱ به برخی کشورهای اروپایی مانند یونان و ایتالیا کمک های بسیاری کرد.
– نقد آثار/ طراح خوب/ آیدین مهدیزاده تهرانی در پی سلسله نقدهای تخصصی چهارباغ، در این فصل نقدی پیرامون یکی از تفکرات طراحی در قرن حاضر در کشور آلمان مطرح می شود. نوشته پیشِ رو روند تفکر طراح بزرگ آلمانی دیتر رَمس است. در این مقاله سعی بر آن است که شاخصه های این تفکر معرفی شود ازلابهلای آن میتوان بزرگ ترین اندیشه طراحی عملکردی قرن بیستم را ورق زد.
– اجزاء محصولات هم نیازهایی دارند/رامین عسگری در دنیای امروز کمتر مجال این وجود دارد که سرمایه های مادی و معنوی طراحان و شرکتهای تولیدکننده به دلیل اصطکاک های باز طراحی (Redesign)و بازنگری های متوالی برای اصلاح طرح ها و ایده ها از بین برود. از اینرو نیازی وجود دارد تا با تعریف ابزارهایی جدید به مقابله با این هدررفت نیرو شتافت و برای حفظ سرمایه های مادی و معنوی خود تلاش کرد. پس بر آن شدم تا این ابزارها را کشف کنم و روش های استفاده از آنها را ارائه دهم.
– مفهوم نیاز در طراحی/ امیر ملک پور برخی از مفاهیم در دانش طراحی، مفاهیمی روان شناسانه هستند که پرداختن به آنها دنیایی جدید را در طراحی باز خواهد کرد. نیاز یکی از این مفاهیم است، نیازی که بشر ابتدایی برای سازگاری با طبیعت و ادامه زندگی به آن پاسخ های گوناگون داده و منشأ شکل گیری دنیای مصنوع شده است. در این نوشتار سعی شده این مفهوم در منظر طراحی بررسی شود.
من چند وقتیه که دنبال مجموعه این مجلاتم ولی پیداشون نمیکنم. نمیدونین از کجا میشه تهیشون کرد؟