همه ما می توانیم به بهبود مهارت‌های ارتباطی افراد ناتوان کمک کنیم

حدود ۵% جمعیت کشور استرالیا با به عبارتی، ۱/۲ میلیون نفر استرالیایی از ناتوانی در ارتباط رنج می برند. ناتوانی ارتباطی در زمانی رخ می‌دهد که فرد در وضعیت خاصی باشد که بر روی سخن گفتن، شنیدن، فهمیدن، خواندن، نوشتن یا مهارت‌های اجتماعی تاثیرگذار باشد.

ناتوانی در مهارت های ارتباطی می تواند مادرزادی (افراد با اختلالات ذهنی یا فلج مغزی) یا اکتسابی (همانند افراد مبتلا به سکته یا ضربه مغزی و بیماری های نورون حرکتی) باشد.

همه افراد به مهارت های ارتباطی نیاز دارند تا بتوانند کار کنند، رابطه برقرار کنند و امنیت خود را تامین نمایند ولی در این مسیر ممکن است با موانع بسیاری مواجه شوند.

حدود ۳۰% افرادی که از سکته مغزی جان سالم به در برده اند از قدرت تکلم بی بهره اند. محروم بودن از گفتگو، پس از مدتی ارتباطات اجتماعی و فرصت های مکالمه را از بین می برد و منجر به تنهایی، انزوا، افسردگی، اضطراب و ترس می گردد.

افراد مبتلا به لکنت زبان احساس بیگانگی و خجالت دارند. آنها ممکن است در گفتار خود با مشکل مواجه باشند، ولی همچنان نسبت به جهان و مکالماتی که در اطراف آنها به وقوع می پیوندد آگاه هستند و خواهان مشارکت در آنها می باشند.

حامیان ارتباطی می توانند کمک شایانی به بهبود ارتباط برای افرادی که از این نعمت بی بهره اند، داشته باشند.

۱. موانع ارتباطی را از بین ببرید.

طی گزارشی که افراد ناتوان در مهارتهای ارتباطی داده اند، اعتقاد آنها بر این است که برخورد با آنها به گونه ایست که کندذهن فرض می شوند. این نگرش منفی، مانعی برای برقراری ارتباط است.

صرف نظر از قدرت تکلم یا مهارت های شناختی آنها، هر شخصی این حق را دارد که ارتباط برقرار کند. پس با آنها همانگونه برخورد کنید که با سایر افراد رفتار می کنید.

۲. آماده موفقیت در مهارت های ارتباطی باشید.

• ناتوانی در برقراری ارتباط، نامحسوس است. از این‌رو از شخص یا نزدیکانش بپرسید که چگونه ارتباط برقرار می کنند و چه چیزی به آنها در رساندن پیامشان به محیط کمک می کند.
• تمام توجه خود را متوجه فرد سازید.
• از ایما و اشاره در موقع سخن گفتن استفاده کنید تا پیغام خود را برسانید؛ مخصوصا زمانی که فرد در فهم صحبت ها با مشکل مواجه است.
• به فرد زمان بیشتری برای پاسخگویی بدهید و در زمانی که منتظر هستید تا آنها صحبت کنند آرامش داشته باشید( یک وقفه درست، زمان بیشتری از آنچه شما فکر می کنید را می طلبد. برای این کار تلاش کنید در ذهنتان از یک تا ده بشمرید و منتظر بمانید.)
• تلفن همراه خود را خاموش کرده و با دقت به طرف مقابل توجه کنید. مگر اینکه بخواهید از نمایش تصویر یا فیلم برای کمک کردن استفاده کنید. عبارات کوتاهی چون “بله” یا “اوهوم” بکار برید تا نشان دهید که سراپا گوشید. این کار می تواند از اضطرابی که ناشی از تلاش برای پیدا کردن کلمه مناسب است بکاهد.
• اگر فرد از فناوری های ارتباطی استفاده می کند، نگاه کنید که چکار می کند و مطابق معمول جواب دهید. این فقط راهی دیگر برای صحبت کردن است.

۳. به کمک هم یک مکالمه ترتیب دهید.

برای یک مکالمه حداقل به دو نفر احتیاج است، و برای تبدیل آن به یک مکالمه موفق به حامیان ارتباطی نیاز است. به همدیگر اجازه صحبت بدهید تا نشان دهید که به آنها احترام گذاشته و مشتاق شنیدن حرف هایشان هستید. اگر در گفتن تقلا می کنند به آنها یک نشانه بدهید تا عبارت را بخاطر بیاورد. اگر متوجه حرف ها نمی شوید، تظاهر به فهمیدن نکنید. بگذارید آنها ببینند که برای فهمیدن تلاش می کنید.

مهارت های ارتباطی-شناختی یک فرد در زمانیکه فرصت های بیشتری در موقعیت های اجتماعی، شغلی و تحصیلی را تجربه می کند، قابل رشد است.

افراد ضربه مغزی شده هم قادر به یادگیری راهبردهایی برای بهبود ارتباطشان می باشند. مواردی از جمله دانستن و برنامه ریزی موضوعاتی که باید در یک مکالمه پوشش داده شوند، به آرامی سخن گفتن برای تشویق دیگران به شمرده صحبت کردن و پیدا کردن مکان آرام برای این مکالمه مهم می تواند مفید باشد.

۴. از تجهیزات کمک ارتباطی و راهبردهای مختلف در زمان سخن گفتن بهره گیرید.

ارتباطات شامل چیزی بیش از صرفا کلمات می باشند. ما می توانیم با ایما و اشاره، حرکات صورت و بدن و تُن صدا هم ارتباط برقرار کنیم. نحوه استفاده از ارتباطات غیرکلامی خود را یاد بگیرید و سعی کنید نسبت به نشانه های سایر افراد آگاه باشید.

استفاده از زبان اشاره، نوشتن و ترسیم کردن می تواند به افراد با ناتوانی های ارتباطی کمک کند تا به درک طرف مقابل بپردازند و صحبت خود را به دیگران بفهمانند. Key Word Sign سیستمی براساس کاربرد ایما و اشاره برای صحبت کردن است که از نشانه های زبان اشاره استرالیایی (Auslan) استفاده می کند. هدف این سیستم تشویق به استفاده و تقویت زبان است و به افراد کمک می کند تا معنی یک عبارت یا جمله را دریابند.

تجهیزات گفتاری با هدف کمک به افراد برای برقراری ارتباط طراحی شده اند. ولی داشتن این تجهیزات و دانستن نحوه استفاده از آن ها فقط آغاز راه است.

زمانی که از این فناوری استفاده می کنید، هدایت افرادی که به طور نامناسب واکنش نشان می دهند، مقاومت و حسی از انسان دوستی را می طلبد. افراد ناتوان در مهارت‌های ارتباطی در نهایت برای دست یافتن به حقوق ارتباطی خود خواهان جامعه ای مسئول و راغب می باشند.

دستیابی به ارتباط در هر محیطی راه را برای افراد ناتوان در مهارت های ارتباطی هموار می سازد تا در هر آنچه که در حال انجام است، تعامل و مشارکت داشته باشند. و این موضوع به اندازه دسترسی فیزیکی برای افراد توانمند مهم می باشد.

پس دفعه بعد که فردی با ناتوانی ارتباطی را ملاقات کردید، دریابید که چگونه پیام های اطراف را دریافت می کند و سعی کنید مکالمه ای با او داشته باشید.

مترجم: گزارشگر طراحی صنعتی، نگین بزرگی‌نژاد

منبع: We can all help to improve communication for people with disabilities