گزارش همایش یک روزه تدکس دانشگاه تهران

گزارشگر: روشنک حقیقی
عکاس: معین فخرآور

همایش یک روزه تدکس دانشگاه تهران (TEDxUniversityofTehran)توسط اعضای انجمن علمی طراحی صنعتی و تعدادی از دانشجویان فعال این دانشگاه، در تاریخ چهارشنبه ۲۰ آبان در تالار الغدیر دانشکده ی مدیریت دانشگاه تهران برگزار شد.
این همایش با عنوان “دنیاى قشنگ نو” یا “Brave New World” با سخنرانی هفت سخنران از صبح چهارشنبه شروع شد. سخنران ها به ترتیب ارائه:
جناب آقای علی ترقی جاه، سرکار خانم دکتر ترانه یلدا، پرفسور داریوش فرهود، سرکار خانم لیلا ارشد، جناب آقای نژده هوانسیان، سرکار خانم دکتر نغمه ثمینی، جناب آقای دکتر رضا منصوری و آقای علی صداقتی که متاسفانه به دلیل کسالت برای سخنرانی در همایش حضور نداشتند.

قالب این همایش، جهانى است که ما بسوى آن در حال حرکت هستیم. جهانى که علم، هنر، تکنولوژى همه در کنار یکدیگر همزیستى مى کنند و در تلاش اند تا کیفیت زندگى انسانى را ذره ذره بهبود بخشیده و تجربه زندگى را ارتقا دهند. این جهان توسط انسان هاى امروز ساخته مى شود و شاید هرکدام از ما بتوانیم با قدرت فکر، عمل و همکارى در پایه گذارى این دنیا سهیم شویم.

درباره تد
تد که با حروف لاتین TEDنوشته می‌شود یک سازمان غیرانتفاعی است که به «گسترش ایده های ارزشمند» اختصاص داده شده است. تد که در سال ۱۹۸۴ کار خود را به عنوان یک کنفرانس در کالیفرنیا آغاز کرد، هم‌اکنون در قالب های متنوعی از ایده ‌های ارزشمند حمایت می‌کند. در یک کنفرانس تد، از رهبران اندیشه و عمل جهان خواسته می‌شود تا بهترین سخنرانی زندگی‌شان را در کمتر از ۱۸ یا کمتر انجام دهند. از سخنرانان تد می‌توان به راجر ایبرت، شیرل سندبرگ، بیل گیتس، الیزابت گیلبرت، بنویت مندلبرایت، فیلیپ ستارک، انگوزی اکانجو ایویلا، براین گرین و ایزابل الند اشاره کرد.

درباره تداکس
در مسیر گسترش ایده های ارزشمند، سازمان تد (TED) برنامه ای با عنوان تداکس (TEDx) را بنیانگذاری کرده است. تداکس برنامه شامل رویدادهای بومی و مستقل است که مخاطبین خود را برای تجربه رویدادی شبیه به کنفرانس تد گرد یکدیگر می‌آورد. رویداد ما تداکس‌ تهران نام دارد که حرف اکس (x) در نام آن نشان دهنده مستقل برگزار شدن آن است. در تداکس‌ تهران، ویدیوهای تد و سخنرانی‌های زنده، دست به دست یکدیگر می‌دهند تا برای مخاطبین بحث‌های عمیق و ارتباطات مفید را به ارمغان بیاورند. اگرچه کنفرانس تد تمام تداکس‌ها از تداکس‌هایی که ما برگزار می کنیم را راهنمایی می‌کند، اما هر رویداد تداکس، توسط گروه خود برگزار شده و مستقل از تد و دیگر تداکس‌ها می‌ باشد.

جناب آقای علی ترقی جاه را می توان یک کارآفرین اجتماعی معرفی کرد که از دوازده سال پیش تاکنون بر اثر مطالعات و تحقیقات ملی و بین المللی بسیار به نکته مهمی رسیده و آن اینکه بهترین سرمایه گذاری برای داشتن جامعه ای بالنده، توجه به سال های اولیه کودکی و ایجاد خدمات با کیفیت برای رشد کمی و کیفی کودکان کشورمان است. در سال ۱۳۸۸ موسسه هم‌نوا توسط آقای علی ترقی جاه تاسیس شد. موسسه هم‌نوا با همکاران از دانشگاهیان و مربیان و والدین متعهد سعی در ایجاد خدمات با کیفیت و در دسترس برای کودکان ایران داشته و از این طریق به ارتقای کیفیت زندگی کودکان می اندیشد. اصلی ترین فعالیت امروز او ایجاد فرصت هایی برای افزایش آگاهی جامه در مورد کودکی است و در این راستا فعالیت های بسیاری را انجام داده است که برای نمونه مـی توان به طـراحی و اجـرای کـمپین هایـی مانند کـمپیـن “هم صحبتی” Hamsohbsti.ir اشاره کرد. نوآوری، خلاقیت، استفاده از تجربه ها و منابع روز جهانی و همچنین استفاده از فرصتهای خفته جامعه یکی از ویژگی های ایشان است. شایان ذکر است ترقی جاه از سـال ۹۰ تاکـنون عضو شورای برنامه ریزی پیش دبستان وزارت آموزش و پرورش می باشد.

دکتر ترانه یلدا دانش آموخته رشته معماری در دانشگاه پلی تکنیک تورینوی ایتالیا (۱۹۷۲ – ۱۹۷۸) و رشته شهرسازی در دانشگاه پاریس. از سال۱۳۵۷ به ایران بازگشت و پس از چند سال تدریس از اوایل سال ۱۳۶۲ در شهر تهران کار حرفه ای خود را به عنوان معمار و شهرساز در شرکت مهندسین مشاور گروه معماران ایران آغاز کرد. اولین تجربه کاری وی مدیریت طرح جامع شهر باستانی شوش بود در استان خوزستان که از جنگ آسیب دیده بود. علاقه به کار شهرسازی در اقصی نقاط ایران باعث شد کار همراه با سفرهای متعدد تا ۲۰ سال او را برای به انجام رسانیدن پروژه های مختلف به خود جذب کند. وی از سال ۸۳ به تیم یا هسته اصلی تهیه کننده و هماهنگ کننده طرح های شهری جامع و تفصیلی تهران پیوست و ده سال آخر زندگی حرفه ای خود را بیشتر در کادر هدایت و کنترل توسعه شهر تهران و مسائل آن متمرکز بوده است. در آن مقطع حساس، وی به همراه صدها کارشناس معمار و شهرساز که در ۲۳ شرکت مهندسان مشاور مشغول به کار تهران شدند، جذب این مغناطیس بزرگ شد. ابتدا در کار طرح تفصیلی منطقه یک تهران، یعنی شمیران، با یک مشاور طراز اول، و سپس به طور جدی به همراه تیم طرح جامع تهران. بهسازی و نوسازی شهری با تمام سایه روشن های تئوریک و عملی آن از ابتدای ورود به زندگی حرفه مورد توجه ویژه ترانه یلدا بوده است. وی شخصاَ عقیده دارد که این گرایش بیشتر به خاطر تاثیری بوده که زندگی در شهرهای اروپا در جوانی بر او گذاشته است. شهرهائی که در آنها تخریب شهر رسم نیست و مردم به بافتهای قدیمی و تاریخی با کمال احترام و علاقه نگاه می کنند و در حفظ ارزشهای میراثی آن می کوشند. ترانه یلدا از همان ابتدا و در کنار کار حرفه ای خود، نوشتن در مطبوعات تخصصی و غیر تخصصی را به عنوان منتقد شهرسازی و معماری در زمره وظابف خود قرارداد و با روزنامه هایی مانند همشهری، جامعه، شرق، اعتماد و مجله های تخصصی معماری و شهرسازی، معمار، معماری و ساختمان و… از سالها پیش در همکاری را گشود. گاه نیز به عنوان سردبیر ویژه، تهیه و تدوین شماره هائی از این مجلات را در باب بهسازی و حفاظت از بافتهای قدیمی شهری و روشهای پرداختن به آنها به عهده گرفته است. در سالهای اخیر دغدغه وی را بیشتر تبلیغ و ایجاد انگیزه و سلیقه در اقشار و گروه های وسیع شهروندان برای حفاظت از عرصه های تاریخی و قدیمی شهر، که اغلب بی دفاع ترند، تشکیل می داده است. از همین رو، برای فعالیت آزادانه تر در این مسیر، یکی دو سالی است کارش برپاکردن کنفرانس ها و رویدادهایی بوده است که در آنها گفتگو در جهت ارتقاء سطح زندگی شهری هدف اصلی بوده است.

پروفسور داریوش فرهود، متولد فروردین ماه ۱۳۱۷ تهران است. ایشان دکترای علوم طبیعی در ژنتیک انسانی و PHD انسان شناسی را از دانشگاه ماینس آلمان (۱۹۷۲ – ۱۳۵۱ش) و درجه پروفسوری در ژنتیک پزشکی از دانشگاه مونیخ ( ۱۹۹۱ – ۱۳۷۰ش) اخذ کرده است. ایشان بنیانگذار، استاد و مدیر گروه ژنتیک انسانی دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران (۱۳۵۲ تا ۱۳۸۲) می باشد. دکتر فرهود پدر علم ژنتیک ایران است و همچنین برگزیده جشنواره بین المللی خوارزمی می باشد. پروفسور داریوش فرهود توانست در حدود سال ۱۳۶۰ کلینیک ژنتیک دکتر فرهود افتتاح نماید، که این کلینیک با مدیریت وی از همان زمان به طور رسمی شروع به کار کرد و تاکنون نیز فعال است و بیش از ۷۸ هزار خانواده برای مشاوره ی ژنتیکی به آنجا مراجعه کرده اند. پروفسور داریوش فرهود در طول فعالیت خود خدمات گوناگونی را در سطح آموزشی، پژوهشی، برنامه ریزی، فرهنگی، اطلاع رسانی و آموزش همگانی ارائه نموده اند. از مهم ترین خدمات پژوهشی ایشان می توان به کشف Transferrin B- Iran و نیز کشف نوعی بیماری به نام Sever Multiple Sclerosis (Farhud Type)که شجره نامه آن بزرگترین شجره نامه در دنیای پزشکی است، اشاره کرد. زمینه های فعالیت علمی پروفسور داریوش فرهود عبارتند از: ژنتیک پزشکی، ژنتیک جمعیت های انسانی، مشاوره ی ژنتیک و تشخیص پیش از تولد، اخلاق در علوم و فناوری به ویژه ژنتیک پزشکی، انسان شناسی، سبک زندگی، پزشکی و بهداشت سالمندان.

سرکار خانم لیلا ارشد متولد سال ۱۳۳۱ تهران است. او دوران کودکی و تحصیلات اولیه خود را بخاطر کار پدر، در مناطق و استان های محروم سپری نموده است. این امر موجب شد تا او از همان دوران با زندگی و مشکلات مردمی که فقر مادی و فرهنگی را تجربه می کردند، آشنا و کمک به آن ها دغدغه ی اصلی وی شود. از این رو پس از اتمام مدرسه با انتخاب رشته ی مددکاری اجتماعی در دانشکده عالی خدمات جتماعی، مسیر خود را در جهت کمک به جامعه ی خود آغاز کرد و همزمان دوره کارآموزی خود را در مرکز رفاه خانواده در قلعه شهرنو در جهت مدد رسانی به وضعیت زنان ساکن آنجا پرداخت، پس از اتمام تحصیلات خود در سال ۱۳۵۴، در دانشکده مددکاری سازمان زنان ایران به عنوان مربی آموزشی مشغول به کار شد و تا زمان انقلاب در همان جا ماند. لیلا ارشد بعد از شکل گیری انقلاب در بیمارستان شهدا به مددکاری اجتماعی پرداخت و تا سال ۱۳۸۵ که DIC زنان (خانه خورشید) را راه اندازی نمود، حضور در انجمن حمایت از حقوق کودکان و چهار دوره حضور در هیات مدیره و همچنین تاسیس کلینیک مددکاری- اجتماعی یارا را در کارنامه ی خود دارد. او همچنین از دیرباز در دوره های آموزشی و کارگاه های متعددی که از طرف نهادهای مختلف از جملهUNODC ، UNICEF، ستاد مبارزه با مواد مخدر، دانشگاه علوم بهزیستی و … برگزار شده شرکت کرده و هم اکنون خود در برگزاری این دوره ها مشارکت می کند.

جناب آقای نژده هوانسیان اولین دانش آموخته ی ایرانی در تخصص نوپای ((مدیریتِ دیزاین)) و تنها عضو ایرانی انستیتوی مدیریت دیزاین بوستون است. فعالیت حرفه ای دیزاین را همزمان با سال های تحصیلات اولیه ی دانشگاهی در رشته ی طراحی صنعتی آغاز نمود. فعالیت حرفه ای ده ساله در ایران و ارمنستان او را به تدریج به سوی مدیریت دیزاین و برندسازی سوق داد و باعث شد تا تحصیلات، فعالیت ها و مطالعات آتی خود را در این راستا متمرکز نماید. کسب بورس تحصیلات تکمیلی ((آمباسادُور)) از دانشگاه برونِل لندن فرصتی شد برای آشنایی، کسب تجربه و همکاری با صاحب نظران بین المللی مدیریت دیزاین و برندسازی، و نیز شرکت های بین المللی فعال در این عرصه در یکی از پایتخت های بین المللی این حرفه. این تجربه ی بس ارزشمند او را مصمم ساخت تا با بازگشت به منطقه، به ویژه ایران، تلاش های خود را بر روی معرفی و هدایت علمی و حرفه ای مقوله ی مدیریت دیزاین و برندسازی متمرکز کند. در هفت سال گذشته، بیش از چهل سخنرانی و کارگاه آموزشی در عرصه های برندسازی، تفکر دیزاین، طوفان فکری و تفکر استراتژیک در ایران و ارمنستان توسط او برگزار شده است. مقوله ی تخصصی جدید ((تفکرِ دیزاین)) توسط او از سال ۱۳۸۹ به مخاطبان حرفه ای فارسی زبان در قالب سمینارها، مقاله های علمی و کارگاه های آموزشی معرفی شده است. او در سال های اخیر استاد میهمان پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران و نیز دانشکده‌ ی هنرهای کاربردی دانشگاه هنر در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد طراحی صنعتی بوده است. همچنین حدود هفت سال است که در دوره ‌ی پیوسته ‌ی «ارتباطات بازاریابی و تبلیغات» مدرسه‌ی «ویـژه» به‌ عنوان برنامه‌ریز و مدرس واحد درسی «ارتباطات برند و هویت سازمانی» فعال است. وب سایت موتور جستجوگر خرید و فروش خودرویbama.ir ، یکی از پرمخاطب ترین کسب و کارهای الکترونیک در ایران، با مشارکت او به عنوان کارآفرین و استراتژیست بیزنس/ برند شکل گرفته و توسعه یافته است. او فرایند تعریف، بازتعریف و بومی سازی هویت بیش از بیست برند بومی و بین المللی در ایران و ارمنستان را مدیریت کرده است. کتاب مرجع ((دیزاین و مدیریت آن))، اثر بریژیت بورژا دو موزوتا، با ترجمه ی او به زبان پارسی منتشر شده است. اخیراً او و شرکایش اولین شرکت برندسازی ایران با رویکرد دیزاین استراتژیک را راه اندازی کرده اند.

سرکار خانم دکتر نغمه ثمینی متولد تهران است و کارشناسی ادبیات نمایشی و کارشناسی ارشد سینما را از دانشگاه تهران اخذ کرده است. او دکترای درام و اسطوره شناسی دارد. بیش از بیست نمایشنامه از نمایشنامه های وی در ایران، فرانسه، هند،کانادا، امریکا و… به روی صحنه رفته است، مانند «خواب در فنجان خالی»، «اسب‌های آسمان خاکستر می‌ بارند»، «شکلک»، و «خانه». این برنده جایزه نمایشنامه نویسی، چندین نمایشنامه دیگر از جمله «خط اصلی و حیران» و «سه زن» را نوشته است. در سال ۲۰۰۷ ایشان به عنوان یکی از پنج نمایشنامه نویس برتر در ایران در میان منتقدان برگزیده شد. نمایشنامه ‌های وی ساختار تجربی دارند. وی در نمایشنامه هایش با الهام از هزار و یک شب، از رئالیسم جادویی و روایت غیرخطی استفاده می‌کند. موضوع نمایشنامه‌های او اغلب درباره زنان، عشق و سیاست در ایران معاصر است.
وی از سال ۲۰۰۵ یکی از اعضای آکادمیک دانشگاه تهران، دانشکده موسیقی و هنرهای نمایشی است. در حال حاضر وی عضو وابسته دانشگاه واشنگتن است. همچنین ایشان چندین کارگاه در ایران و خارج از ایران برگزار کرده است. از میان چندین نگارش ‌های او به عنوان یک محقق دو کتاب مهم ‌تر از بقیه هستند: یکی درباره هزار و یک شب و دیگری درباره درام و اسطوره شناسی در ایران که جایزه بهترین کتاب سال ۲۰۱۰ را اخذ کرده است. همچنین چندین نمایشنامه وی به زبان های فارسی و انگلیسی و فرانسوی منتشر شده است. یکی از نمایشنامه های اخیر وی با عنوان افسانه پادشاه و ریاضیدان به عنوان یک اثر فرهنگی توسط یونسکو برگزیده شده است. همچنین وی چند مقاله درباره سینما، تئاتر، و مطالعات فرهنگی به زبان فارسی و انگلیسی منتشر کرده است. آخرین نوشته وی در دانشگاه استنفورد به بدن زنانه، ذهن زنانه در سینما ایرانی لقب گرفته است. او چندین بورس های تحصیلی و بورسیه از بنیاد ژاپن، آشبرگ / یونسکو و… برنده شده است.

جناب آقای دکتر رضا منصوری، فیزیکدان ایرانی و استاد دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف است. زمینه پژوهشی او نسبیت و کیهان شناسی است. وی دوره ای معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بوده است. هم اکنون ایشان مجری طرح رصدخانه ملی ایران است. رضا منصوری دیپلم خود را در سال ۱۳۴۴ از دبیرستان رهنمای تهران گرفت و در همان سال برای تحصیل در رشته نجوم به دانشگاه وین رفت. وی در سال ۱۳۵۱ دکتری خود را در رشته فیزیک و نجوم از همان دانشگاه اخذ کرد. منصوری تا سال ۱۳۵۸ که به ایران برگشت به عنوان هیئت علمی در دانشگاه وین و کلن مشغول به کار بود. از اسفند همان سال هم در دانشکده فیزیک دانشگاه شریف مشغول شد. دکتر منصوری به همراه سکسل نظریه آزمون نسبیت را ارائه کرده اند.همچنین تحقیقاتی در زمینه گرانش، نسبیت عام، سیاه چاله ها و کیهانشناسی انجام داده اند. زمینه ی تحقیقاتی او کیهان شناسی نظری و به ویژه در سالهای اخیر سیاه چاله های کیهانی است. او در زمینه های متعدد مدیریت علمی ایران بعد از انقلاب، از جمله تاسیس مراکز علمی و پژوهشی مانند پژوهشگاه دانشهای بنیادی، دانشگاه علوم پایه زنجان؛ مرکز نشر دانشگاهی، و نیز انجمن فیزیک ایران مشارکت داشته است. انتشار مجله ی فیزیک ایران به مدت ۲۵ سال و نیز مجله ی نجوم ایران هم به مدت ۲۵ سال از جمله فعالیت های او است.

علی صداقتی خیاط ملقب به «عمو خیاط» متولد ۱۳۲۵ در مشهد، نویسنده، فعال حقوق کودک و جامعه شناس ایرانی است. او سال‌های زیادی را صرف سوادآموزی به کودکان کار و خیابان و بازمانده از تحصیل نموده و مبتکر یک شیوه آموزشی جدید (به نام هنر خواندن و نوشتن) برای سوادآموزی به کودکان و بزرگسالان بازمانده از تحصیل است. وی دوران تحصیلات مقدماتی خود را در مشهد گذراند، و در رشته‌های جامعه شناسی و اقتصاد سیاسی در پاریس ادامه تحصیل داد. در سال ۱۳۸۰ با کودکان کار و خیابان آشنا شد و طی بررسی رفتارها و شرایط زندگی آنان طرح «اتاق امن ذهن» را مطرح کرد، اتاق امنی که وی معتقد بود این کودکان از آن بی‌ بهره‌اند. بنابریان تصمیم گرفت به آنان برای دستیابی به یک «اتاق امن ذهن» کمک کند. او در روزهای جمعه در دروازه غار با همکاری انجمن حمایت از حقوق کودکان کلاس‌های خلاقیت برگزار کرد. در همین کلاس‌ها بود که کودکان و داوطلبان وی را “عمو خیاط” نامیدند. در سال ۱۳۸۸ چند تن از شرکت کنندگان ۱۴ تا ۲۲ ساله در کلاسهای خلاقیت وی اعلام کردند حاضر به نوشتن داستان نیستند و می خواهند داستان‌هایشان را به صورت شفاهی بیان کنند. این گروه از شرکت کنندگان کسانی بودند که در مقطع اول تا چهارم دبستان ترک تحصیل کرده و برای کمک به مخارج خانواده مشغول کار شده بودند. بنابراین عمو خیاط به بررسی عوامل تشدید کننده‌ی بیسوادی در این افراد پرداخت و کلاس‌های سوادآموزی را برای این دسته از کودکان و نوجوانان دایر نمود. او با بررسی، تحقیق و نیز تجربیاتی که در این زمینه کسب کرده بود، روش نوین هنر خواندن و نوشتن در سی جلسه (۱۵ روزه) را طراحی نمود و آن را در سال ۱۳۹۰ منتشر کرد. وی این شیوه را در جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان، شهرک امید، کانون اصلاح و تربیت و… اجرا کرد و بیسوادان بسیاری را از موهبت خواندن و نوشتن برخوردار نمود. با پیگیری و تشویق عمو خیاط بسیاری از این کودکان و نوجوانان به کمک داوطلبان دیگر، دوره‌ی راهنمایی و تعدادی نیز دوران دبیرستان را در کمتر از دو سال به پایان رساندند.

به زودی ویدیوی سخنان ایشان را در کانال یوتیوب تدکس دانشگاه تهران قابل مشاهده می باشد.