بررسی اشکالات چادرهای موجود برای اسکان موقت بازماندگان زلزله در ایران و ارایه طراحی چادر فنری

جهانیان هر چند گاه یک­بار شاهد انواع بلایای طبیعی در مقیاس های متفاوت هستند که علاوه بر مرگ و میر انسان ها و ویرانی خانه ها، آواره شدن تعداد زیادی از افراد بشر را نیز به همراه دارد.  همچنین هر ساله به طور متوسط ۳ میلیون نفر پس از بروز حوادث طبیعی بی خانمان می شوند که حدود ۸۰ درصد از این تعداد مربوط به افرادی است که در اثر وقوع زلزله خانه هایشان ویران شده است. در کشورهای در حال توسعه، به دلیل ضعیف بودن ساختار خانه ها، آثار تخریب حوادثی نظیر زلزله و سیل بیشتر بوده و به طور طبیعی، درصد افراد بی خانمان، بالاتر خواهد بود (Disaster Reduction, 2005).

ایران نیز، به دلیل موقعیت جغرافیایی خود همواره در معرض تعداد زیادی از این حوادث، به خصوص سیل و زلزله بوده است. وقوع حداقل ۳ یا ۴ حادثه ی شدید در طول سال، عدم انجام پیش بینی های لازم برای کاهش اثرات این حوادث و نیز روند رو به رشد جمعیت، سبب شده است که میزان بالایی از خسارت و ویرانی در کل کشور مشاهده شود.

به طور معمول، پس از وقوع یک حادثه طبیعی در ابعاد گسترده و با عمق زیاد، مناطق مسکونی موجود به نوعی غیر قابل استفاده شده و افراد بازمانده ناگزیر به سکونت در مکانی غیر از خانه های خود می شوند. از دست دادن سرپناه باعث شکست روحیه و پراکندگی انسان ها می گردد. به همین دلیل پس از چنین حوادثی، اولین موضوعی که تا حدی در افراد آسیب دیده ایجاد امنیت و آرامش می نماید، داشتن سرپناه مناسب و جمع شدن خانواده است.

در حوادثی که در چند سال گذشته رخ داده اند، سازمان هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، چادرهایی را که اکثرا ساخت داخل و تعدادی نیز اهدایی کشورهای خارجی بوده اند، در اختیار افراد حادثه دیده قرار می داده اند. اکثر این چادرها مشکلات متعددی دارند که سبب شده با نیازهای افراد بازمانده از حادثه، مطابقت نداشته و وضعیت نابسامانی ایجاد گردد.

از این رو پرداختن به اشکالات چادرهای موجود و ارائه ی راهکار در این زمینه، امری بسیار مهم است. مقاله ی حاضر علاوه بر بررسی اسکان موقت و شرایط آن نمونه های موجود در حال استفاده و یا آزمایش را مورد بررسی قرار داده و ضعف ها و اشکالات آن ها را با بررسی از نظر کارشناسان مرتبط و کاربران مشخص می نماید. همچنین تحقیقات این مقاله در راستای مشخص کردن نیازهای اصلی و حقیقی بازماندگان حوادث و دیگر افراد مرتبط با نصب و برپایی چادر صورت گرفته و بر این اساس راهکارهای جدیدی برای رفع مشکلات موجود در قسمت های مختلف چادر پیشنهاد می گردد.

نویسنده: دکتر یاسمن خداداده، مینو ضیایی

نشریه هنرهای زیبا، شماره ۳۳، بهار ۱۳۸۷