طراحی تعاملی: مطالعه فرهنگ کاربران ایرانی جهت ایجاد تعامل بهتر با محصولات

انقلاب دیجیتالی امروزه به طرز چشمگیری در حال عوض کردن عصر حاضر است، و تکنولوژی دیجیتالی کامپیوترها قسمتی از زندگی و محیط اطراف ما هستند. کتاب “کامپیوتر نامرئی” نوشته دونالد نورمن دنیایی را به تصویر می کشد که در آن این تکنولوژی پیوسته در حال حرکت به سوی کالبد زندگی انسان هاست و هر روزه ایده های جدید استفاده از موجودیت دیجیتال به عنوان یک عنصر جدا نشدنی از محصولات و زیر بنای محیط زندگی برای دستیابی به خدمات و عملکرد بهتر می­ گیرد.

از آنجا که محصولات امروزی دارای دو بعد سخت افزاری و نرم افزاری هستند، رشد و توسعه را در هر دو بعد هم سو با یکدیگر داشته­ اند، طراحی صنعتی با یک ساختار اطلاعاتی به خلق محصولات، مبدل شده است که در وحله نخست یک ساختار فیزیکی دارند و در درون خود یک برنامه نرم افزاری را نیز جا داده­ اند.

پیشرفت تکنولوژی حتی بر ظاهر محصولات و خدماتی که ارائه می­ کنند نیز تاثیر چشمگیری داشته است. به طوری که انتظارات کاربر همگام با ساختار نرم افزار و سخت افزار و عملکرد آن دو طراحی شده است. این طراحی یک طراحی چند جزئی است که طراحی نرم افزار، سخت افزار، فرم خارجی و طراحی تعاملات در آن همگام با یکدیگر شکل می­ گیرند. حال که محدوده طراحی برای طراحان صنعتی دوباره تعریف شده طراحان می­ بایست این رشته را به گونه ­ای معنی کنند که نمود و خروجی بیشتر و بهتری داشته باشد.

امروزه طراحی صنعتی معنایی فراتر از پرداختن به مسائلی همچون فرم، رنگ، بافت و … دارد. طراحان می­ بایست اهمیت بیشتری به مقوله طراحی تعاملی، محصولات هوشمند و طراحی کاربر محور بدهند. به علاوه طراحی در حال جستجو راهی است برای پیوند دادن بین جسم فیزیکی و محصولات و عملکرد دیجیتالی آن­ها به طوری که ممکن است قابلیت هر کدام بر عملکرد دیگری تاثیر مثبتی داشته باشد. هدف نهایی خلق یک تجربه خوب و لذت بخش از طریق برقراری ارتباط بین ادراک کاربر و محصولات هوشمند است.

هدف طراحی تعاملی به حداقل رساندن دشواری­های استفاده و کم نمودن زمانی است که کاربران در راستای درک عملکرد محصولات صرف می­ کنند. بدون این­ که از ارزش­های کاربردی و عملکرد محصولات کاسته شود. گاه تکنولوژی جدید و پیچیدگی محصولات باعث عدم درک محصول از سوی کاربران می­شود، طراحی تعاملی می­کوشد کارایی محصولات را افزایش دهد. به گونه­ای که کاربر در اولین تجربه استفاده از محصول موفق به درک عملکرد آن شود.

در این مقاله ابتدا تاریخچه، ظهور و تکامل طراحی تعاملی مورد بررسی قرار گرفته و با بیان تفاوت­های طراحی تعاملی با طراحی به شیوه ­های معمول، راهکار­های طراحی تعاملی بیان می­شود. سپس نتایج یک مطالعه میدانی که به منظور بررسی هنجار­ها و عادات استفاده کاربران ایرانی در مواجهه با محصولات امروزی جهت تعامل بهتر با محصول انجام گرفته ارائه می­ گردد.

نویسندگان: دکتر یاسمن خداده، شادی یعقوبیان

نشریه هنرهای زیبا، شماره ۲۹ بهار ۱۳۸۶