سوالاتی که طراحان هنگام طراحی پرسشنامه باید مطرح کنند.
کار طراحی پرسشنامه وقتی سادهتر میشود که از پاسخ‌ها شروع کنید، قابلیت و توانایی مطرح کردن سوالات معنادار یکی از مهارت‌های اصلی و البته مغفول‌مانده در زمینه طراحی نرم‌افزارها از منظر تجربه کاربری (UX) است. به نظر می‌رسد رابطه روشنی میان تعداد پرسش‌های طراحی شده در طی انجام فرایند و کیفیت خروجی طراحی نهایی وجود دارد.
این مطلب چیزی فراتر از خلاقیت است، بلکه مربوط به شناخت از مسئله‌ی مد نظر است به ترتیبی که بتوان به پاسخ روشنی رسید.
برای شناخت هر چه بهتر چالشی که مد نظر داریم، طراحان حوزه تجربه کاربری باید سوالات زیادی را در هر مرحله از فرایند بپرسند. من فهرستی قابل‌توجه از سوالاتی که (دقیقا ۱۰۰ عدد) که مربوط به صنایع، دستگاه‌ها و حتی شخصیت افراد میشود را تدوین کرده‌ام. اگرچه این فهرست به هیچ وجه نمی‌تواند جامع قلمداد شود، اما میتواند چارچوبی را برای تفکر طراحی در طی مراحل هر پروژه ایجاد کند.
جلسه معرفی پروژه
به منظور هماهنگ کردن تیم اجرایی و ذینفعان هر پروژه از منظر چشمانداز کلی و برنامه‌ریزی پروژه، سوالات مهم و زیادی باید پرسیده شود. از اینکه به سرعت به پاسخ‌ها برسید اجتناب کنید، بلکه در عوض روی مسائل اساسی و دیدگاه‌هایی که میتواند به تیم اطلاعات بنیادی بدهد تا در مراحل بعدی به کار بیاید تمرکز کنید.
- ما قصد داریم چه مسئله یا نیازی را حل کنیم؟
- این محصول باید چه کار کند؟
- فرصت تجاری این پروژه چه چیزی است؟ (مثلا مالکیت، فعالسازی، نگهداری، درآمدزایی، ارجاع یا غیره)
- شاخص‌های عملکرد کلیدی چه مواردی است؟
- به چه نحوه دیگری موفقیت برای این پروژه تعریف میشود؟
- چطور این محصول در راهبرد کلی تنظیم میشود؟
- چه کسانی کاربران و مشتریان ما هستند؟
- چرا این پروژه برای این افراد اهمیت پیدا میکند؟
- چرا آنها به این پروژه توجه میکنند؟
- کاربران سعی میکنند که چه کار کنند؟
- مسائل ویژه کاربران چه چیزهایی است؟
- ما چه طور میتوانیم از طریق این فرایند طراحی به مسائل کاربران پاسخ دهیم؟
- آیا هیچ محدودیتی از نظر فنی، تجاری یا غیره وجود دارد؟
- چگونه و در چه چیزهایی ما از رقبای خود بهتر هستیم؟
- آیا هیچ محصول مرتبطی وجود دارد که به آن توجه کنیم؟
- تصمیمگیران اصلی این پروژه چه کسانی هستند؟
- آیا مستندسازی مرتبطی از پروژه (شخصیتها، جریان کاربران و غیره) وجود دارد؟
- آیا دستورالعمل برندسازی وجود دارد؟
- آیا راهنمای سبک کاری وجود دارد؟
مصاحبه با ذینفعان
با ادامه صحبت با افرادی که ذینفع این پروژه در سازمان هستند، باید شناخت بیشتری از کسبوکار و بازار به دست بیاورید. بسیاری از این سوالات را میتوان در طی جلسات معرفی پروژه پرسید، اما اگر به صورت فردی این سوالات مطرح شود به پاسخهای بهتری میرسید.
- نقش شما در این پروژه چیست؟
- نکتهای که باید حتما مد نظر داشته باشیم تا این پروژه ارزش انجام آن را داشته باشد، چیست؟
- شما به صورت شخصی، چگونه برای پروژه موفقیت را تعریف میکنید؟
- نقش این پروژه در دستیابی به آن موفقیت چیست؟
- شما از این پروژه در پی دستیابی به چه اهدافی هستید؟
- چه چیزهایی که را امتحان کردهاید که توانسته یا نتوانسته موفقیتآمیز باشد؟
- در آن مورد چه چیزی به مشکل برخورد کرد؟
- بزرگترین رقبای شما چه کسانی هستند و چه چیزی شما را از بابت آنها نگران میکند؟
- انتظار دارید چگونه محصول این پروژه شما را از آنها متمایز کند؟
- میخواهید محصول این پروژه در سال آینده، ۵ سال آینده در چه جایگاهی قرار بگیرد؟
- چه چیزی از لحاظ کاربران ذهن شما را مشغول میکند؟
- چه فرضیاتی درباره کاربران خود داشتهاید؟
- درباره کاربران چه چیزهایی را به طور قطع میدانید؟
- متداولترین مسائلی که کاربران با آن روبرو هستند چه چیزهایی است؟
- چه چیزهایی شما را درباره این پروژه نگران میکند؟
تحقیقات از کاربران
ابتدا با شناخت اهداف کاربران و مسائل ویژهای که دارند، از انجام ریسک و هزینه برای خلق چیزی که کاربران آن را نمیخواهند، اجتناب کنید. پاسخ به این سوالات میتواند به شما همه «چرا» های نهفته در رفتار کاربران را نشان دهد. این سوالات به همراه یافتههای مشاهداتی و تحلیلهای مرتبط، به شکل بهتری تکمیل میشوند (چون گاهی گفتهها و کاری که عملا کاربران انجام میدهند متفاوت است).
شرایط کلی
- یک روز کاری معمولی شما چگونه است؟
- به من درباره نقش خود در شرکت توضیح دهید.
- مسئولیتهای روزانه شما چه چیزهایی است؟
- از چه اپلیکیشنها و وبسایتهایی معمولا استفاده میکنید؟
مسئله
- چطور معمولا با مسائل و وظایف خود روبرو میشوید؟
- آیا برای مسئله و وظیفهای که دارید به دنبال پاسخ هستید یا در پی جایگزین؟
- درباره آخرین دفعهای که تلاش کردید با مسئله مواجه شوید به من بگویید.
- در حال حاضر برای سادهتر شدن این مسئله چه کار میکنید؟
- آیا تا به حال راهکاری را برای کمک برای مواجه شدن با این مسئله امتحان کردهاید؟
- آیا محصولات یا ابزارهای دیگری را امتحان کردهاید؟
- اگر چنین است، چگونه درباره آنها آگاهی پیدا کردید؟
- چه نکتهای درباره این مسئله، بیشترین نگرانی را ایجاد میکند؟
- هر چند وقت یکبار با این مسئله مواجه میشوید؟
- چه مدت زمانی را روی این مسئله صرف میکنید؟
امتحان کاربران
از طریق مشاهده نحوه تعامل کاربران واقعی با نمونه اولیه یا محصول کار خود، فرضیات خود را اعتبارسنجی نموده و تجربیات خود را توسعه دهید. اگرچه این کار اغلب برای گرفتن بازخورد کیفی انجام میشود، اما فرصتهایی برای تکمیل این یافتهها با پاسخهای کیفی نیز ایجاد میشود (مثل امتحام کردن در مقایسه با معیارهای موفقیت).
تاثیرات اولیه
- اولین واکنش شما به این محصول چیست؟
- وقتی که به این محصول نگاه میکنید، چه چیزی به ذهن شما خطور میکند؟
- چگونه انتظارات شما با محصول مقایسه میشود؟
- در اینجا چه کار میتوانید انجام دهید؟
- این محصول به چه کاری میآید؟
- آیا همین الان سوالی دارید؟
- چرا افراد میتوانند از این محصول استفاده کنند؟
- فکر میکنید این محصول چطور میتواند به شما کمک کند؟
- اولین کاری که شما انجام خواهید داد چه چیزی است؟
وظیفه-محور
- اگر شما میخواستید که این کار را انجام دهید، چه کار میکردید؟
- انتظار داشتید که چه چیزی رخ دهد؟
- چه بخشهایی از این محصول بیشتر یا کمتر برای شما اهمیت داشت؟
- چطور میتوانیم اطلاعات را به شکل معنادارتری ارائه کنیم؟
- آیا چیزی هست که شما بخواهید آن را تغییر، اضافه یا کم کنید که بهتر شود؟
- سختترین بخش کار با این محصول چه بود؟
- آیا چیز تعجبآور یا غیرمنتظرهای وجود داشت؟
- از ۱ الی ۵، چه نمرهای به کار میدهید؟
خلاصه
- آیا امروز از محصول استفاده کردید؟
- چه چیزی میتواند مانع استفاده افراد از این محصول شود؟
- چه چیزی بیشتر باعث میشود که افراد بابت این محصول هزینه کنند؟
- چه چیزی بود که شما دوست داشتید یا دوست نداشتید؟
- اگر شما یک ابزار جادویی برای تغییر محصول داشتید، چه چیزی را تغییر میدادید؟
- آیا به نظر میرسید که محصول متناسب با شما طراحی شده است؟
- آیا چیزی در این محصول کمبود داشت؟
- برای توصیف این محصول از چه عبارتی استفاده میکنید؟
- از ۱ الی ۵، چه میزان تمایل دارید یا ندارید که آن را به دوستان خود توصیه کنید؟
- از آنجا که این محصول نهایی نیست، دوست دارید در نسخه بعدی چه چیزی را در آن ببینید؟
نقد و بررسی طراحی
در صورتی که نقد و بررسیهای طراحی با همراهی طراحان یا تیم بزرگتری از پروژه انجام شود، میتواند به «چرا» های پشت سر تصمیمهای طراحی که همراستا با اهداف کاربران و اهداف کسبوکار است پاسخ مطمئنی دهد. این سولات را مطرح کنید تا به شیوه بهتری بتوانید متوجه شوید که چطور یک طراح به یک راهکار مشخص رسیده است. طراحی خوب مستلزم وجود هدف و اراده در بخشهای متفاوت است.
کلیت
- درباره چه بخشهایی از طراحی شما به دنبال گرفتن بازخورد هستید؟
- چه محدودیتهایی در کار دارید؟
طراحی تعاملی
- کاربر تلاش میکند که در این صفحه به چه چیزی دست یابد؟
- چه مسئلهای در این بخش حل میشود؟
- چگونه این طراحی به شکست منجر میشود؟
- شما چطور به این راهکار رسیدید؟
- نسخه سادهتر این طراحی، چگونه است؟
- آیا چیزی وجود دارد که ما بتوانیم آن را حذف کنیم؟
- چه فرضیاتی را انجام میدهید؟
- چرا آن مطلب در آنجا گذاشته شده؟
- آن مطلب اصلا چرا نشان داده میشود؟
- به طور پیشفرض آیا آن مطلب ارزش نشان دادن دارد؟
- چرا صفحه به این نحو سازمان یافته است؟
- چرا این راهکار طراحی بهتر از الگو یا طراحی تدوین شده دیگر است؟
طراحی بصری
- سلسله مراتب نگارش مطالب در صفحه به چه ترتیبی است؟
- از چه الگوهای طراحی رابط کاربری (UI) استفاده میکنید؟
- چه قواعدی برای این الگوها تعریف شده است؟
- آیا فرصتهایی برای هماهنگی بیشتر وجود دارد؟
- قواعد استفاده شده شما در بخش حاشیه صفحه و فواصل مطالب چیست؟
- چه قواعدی برای ترکیب رنگ تعریف کردهاید؟
نقد و بررسی ذینفعان
از ذینفعان بازخوردهایی را دریافت کنید که شفاف، مرتبط، و مفید باشد. احتمالا این افراد در زمینه ارائه بازخورد طراحی تخصصی ندارند، لذا وظیفه شما این است که سوالات را در جهتی سوق دهید که بازخوردی در راستای اهداف پروژه و حوزههایی که برای متخصصان این حوزه اهمیت دارد را ارائه کند.
- آیا این طراحی میتواند نیازهای کاربران شما را حل کند؟
- آیا این طراحی میتواند به طرز موثری اهداف پروژه را برآورده کند؟
- آیا این طراحی با الزامات کاربردی مطابقت میکند؟
- آیا این طراحی به طرز موثری بازتاب دهند برند شما است؟
- چرا این تقاضای طراحی برای شما اهمیت دارد؟
تفکرات مستقل
- سوالات مطرح شده را با چند «چرا؟» دیگر یا «به من بگو درباره آن» دنبال کنید.
- آنچه را که نمیدانید، بشناسید.
- به محصولی که عاشق آن هستید فکر کنید. سپس به سوالات مهم و اصلی فکر کنید که تیم طراحی باید بپرسد تا به راهکار مناسب برای رسیدن به طرح ایدهال برسد.
منبع: Questions Designers Should be Asking
مشاهده دیدگاه ها