رویکرد “طراحی و توسعه” لازمه صنعتی شدن

نوشته شده توسط: داوود اکبری – کارشناس طراحی صنعتی

براساس سند برنامه راهبردی تدوین یافته دستگاه تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر صنعت کشور – وزارت صنعت، معدن و تجارت در برنامه ششم توسعه، می‌بایست صنعت و کشور از مرحله در حال توسعه به سمت صنعتی‌ شدن گام بردارد، این سند که در راستای اهداف و سیاست‌های کلان کشور و با رویکردی جدید و پیش برنده، تنظیم و تدوین یافته بعنوان مهم‌ترین راهبرد برنامه صنعتی سازی کشور مورد توجه و تأکید قرار گرفته، حال می‌بایست به ساز و کارهای این رویکرد و پارادایم‌های تاریخ مصرف گذشته و رویکردهای جدید صنعتی شدن اندیشید و متناسب با اقتضائات امروز گام برداشت.

بسیاری از اندیشمندان حوزه برنامه‌های راهبردی بخش صنعت بر این باورند که الگوی (R&D) تحقیق و توسعه در بخش محصولات صنعتی از قبیل صنایع خودرویی و لوازم خانگی و بسیاری دیگر از صنایع و محصولاتی که دارای مصرف‌کننده به معنا و مفهوم انسانی آن که از ملزومات زندگی جاری و ساری مردم است غالبا از مرحله (R&D) تحقیق و توسعه عبور کرده‌اند و در پارادایم (D&D) طراحی و توسعه تعریف شده و قرار می‌گیرند.

با نگاهی بسیار گذرا در خواهیم یافت رقابت امروز نشان‌ها و برندهای مطرح دنیا در محصولات انسان محور رقابت در عنصر طراحی است، عنصری که ضمن تأمین نیازهای روانی و فیزیولوژیک مصرف کننده – مهندسی فاکتور انسانی، ارگونومی و آنتروپومتری و توجه به بهره‌وری و کارآیی بهتر و بهینه سازی محصول و هم‌چنین توجه به فاکتورهای زیبایی محصولات متناسب با سبک زندگی گروههای مصرف کننده براساس شرایط اجتماعی – اقتصادی – جغرافیایی و فرهنگی رقابت بسیار سختی را در عرصه بازار و بازاریابی بر فضای محصولات گسترانده‌اند و از همین سو، می‌توان ارزیابی کرد که عنصر طراحی و توجه به فاکتور تنوع سلیقه و ذائقه مصرف‌کنندگان در طیف‌های بسیار گوناگون و رنگارنگ آن از راهبردهای جدی این امر به شمار می‌رود.

امروزه تنوع محصولات خودرویی- لوازم خانگی – مبلمان اداری و شهری- لوازم شخصی مانند گوشی‌های تلفن همراه و سیستم‌های الکترونیک همه و همه از این پارادایم تبعیت کرده و می‌نمایند. در یک ارزیابی کلی بسیاری از این دست از محصولات از مرحله پژوهش صرف عبور کرده‌اند و رقابت به مرحله “طراحی” محصول انتقال یافته بنابراین چنانچه این دست از صنایع کشور، بخواهند وارد فاز صنعتی شدن بشوند و با عرضه محصولات رقابتی- در داخل – و یا در عرصه صادراتی بخواهند سهم مناسبی از بازار بسیار سخت رقابتی امروز و فردا را به خود اختصاص دهند چاره‌ای ندارند جز آنکه از مرحله (R&D) تحقیق و توسعه به مرحله و الگوی (D&D) طراحی و توسعه ورود نمایند.

بی شک بازار مصرف کالاهای امروزبا تنوع در محصول در رقابت با دیگر محصولاتی که رقبا عرضه می‌دارند قابلیت توسعه خواهند یافت در غیر اینصورت فرصت‌های پیش رو را به رقبای خارجی واگذار خواهند کرد حتی در بازارهای داخلی تا بماند امکان حضور در بازارهای جهانی.

بنابراین صنایع ما چه بخواهند و یا نخواهند رقبا و حریفانشان با تکیه بر چنین اصلی است که امروزه حتی برندهای جدید توان رقابت با شرکت‌های قدیمی و برندهای سابقه دار را یافته‌اند.

طراحی و توجه به عنصر رقابتی آن که در نتیجه به ارزش افزوده بیشتر سرمایه‌گذاری و تولید خواهد ‌‌انجامید پارادایم پیش‌روی و اجتناب ناپذیر صنعت ماست.